حکم شرعی بورس و فارکس

پاسخگویی به سوالات شرعی

لازم است به عرض برسانیم برای اختصار و پرهیز از طولانی شدن عنوان ها و عبارتها، اسامی مراجع بزرگوار تقلید را بدون القاب آورده ایم، از همگی عذر خواهی می کنیم ، خداوند مراجعی که به دیدار حق شتافتند را بیامرزد و مراجع فعلی را عزت روز افزون عنایت فرماید.

پاسخگویی به سوالات شرعی

لازم است به عرض برسانیم برای اختصار و پرهیز از طولانی شدن عنوان ها و عبارتها، اسامی مراجع بزرگوار تقلید را بدون القاب آورده ایم، از همگی عذر خواهی می کنیم ، خداوند مراجعی که به دیدار حق شتافتند را بیامرزد و مراجع فعلی را عزت روز افزون عنایت فرماید.

برگه‌ها

• لینک های مفید و پرکاربرد

جدیدترین یادداشت‌ها

• خرید و فروش حکم شرعی بورس و فارکس آلات موسیقی
• فروش موی طبیعی
• آیا یک شنبه 4خرداد99عید فطر است؟
• باطل کردن روزه قضا
• آرایش کردن زنان و اجرت گرفتن
• سجده سهو و وضو و طهارت
• غسل و کفن میت کرونا
• سجده بر کاشی
• خرید و فروش سیگار
• سفر برای کار حرام
• قمر در عقرب
• بیدار کردن برای نماز صبح
• حکم آب فواره
• تطهیر کوزه سفالی و چوبی
• تطهیر ظروف بزرگ و ثابت
• خاکمال کردن ظرف کوزه ای شکل
• گفته بچه ممیزبه نجس بودن چیزی
• شرکت در راهپیمایی و اجازه شوهر
• شرکت در انتخابات
• روی برگرداندن از قبله سهوا
• قنوت نماز شفع
• برداشتن پول از جیب شوهر و .
• ساختن و نگهداری و خرید و فروش آلات قمار
• وسواس و حضور قلب
• پوشش مقابل پسر بچه ممیز
• طلای سفید
• سه طلاقه
• تقلید ابتدایی از میت (مجتهدی که از دنیا رفته)
• شرایط امربه معروف و نهی از منکر
• نماز آیات بر کسی که متوجه زلزله نشده
• حکم نماز آیات بر حائض و نفساء
• زردابه‌ ی در حال بهبودی زخم
• حکم شرعی فارکس (بورس ارز)
• نبش قبر
• عدّه زنی که در عدّه ازدواج موقت متعه شده
• سفر بدون اجازه شوهر
• حق الماره (خوردن میوه از درختان راهها)
• در سجده شک کند سجده شکر است یاسجده آخرنماز
• نماز والدین(به جهت اینکه زیاد سوال می شود)
• تشهد آخر امام به جماعت برسد
• بقا بر میت در صورت اعلمیت میت
• کراوات و پاپیون
• بکارت و نزدیکی از پشت
• ساخت و فروش جواهرات طلا
• اکستنشن مو
• اتحاد افق
• منظور حکم شرعی بورس و فارکس از سرد شدن بدن میت
• خشک کردن حیوانات
• انجام کار غیر قانونی
• حکم شرعی بیت کوین (ارز دیجیتالی)

بایگانی

جستجو

حکم شرعی فارکس (بورس ارز)

خامنه ای: مبادله ارزى با ارز دیگر که همجنس هم نیستند چنانچه منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله نیز حلال است ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمایه معامله گر اگر به عنوان قرض دادن به معامله گر باشد که قهراً همراه با دریافت سود است، در این صورت چنین معامله اى از طرف کارگزار براى معامله گر صورت شرعى ندارد. سیستانی : اجازه ورود به چنین معاملاتی را نمی دهند

صافی : از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمی باشد.

حکم شرعی معامله در بازار فارکس

به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت‌الاسلام امیر صالحی، کارشناس فقه و مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، به بررسی حکم شرعی معامله و فعالیت در بازار فارکس پرداخت و با بیان حکم شرعی بورس و فارکس اینکه «فارکس» به زبان ساده به معنی بورس بین‌المللی تجارت ارز است، اظهار کرد: بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف نظیر ریال، دلار، یورو، پوند، ین و دینار معامله می‌شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می‌کنند و کسی که قصد معامله دارد اگر احساس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است آن ارز را خریداری می‌کند و هنگامی که ارزش آن افزایش یافت به فروش آن می‌پردازد و یا ارز گران را فروخته و پس از ارزان شدن مجدداً خریداری می‌کند و از این راه سود می‌برد.

اشکالات بازار فارکس

صالحی خاطرنشان کرد: آنچه امروزه به عنوان «بازار فارکس» در اینترنت مطرح است، اشکالاتی دارد که موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات شده و نخستین اشکال این است که بسیاری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده‌اند، دارای هویت مشخصی نیستند و هدف آنها از این کار صرفاً کلاه برداری است و با این شیوه به تطمیع مردم پرداخته و سرمایه آنان را غارت کرده و چون محل معلومی ندارند، مال باخته هیچ راهی برای استیفاء حق خود نخواهد داشت و همه سرمایه خود را از دست خواهد داد.

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: اشکال دیگر بازار فارکس این است که بعضی از سرمایه‌گذاری‌های در فضای مجازی یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد، زیرا آنان اموال سرمایه‌گذار را جای دیگری مثل قاچاق و نظیر آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این قسم از معاملات فارکس قطعا شرعی نیست زیرا جدای از اشکالات دیگر به شرط سرمایه‌گذار که صاحب مال است و شرط کرده که سرمایه‌اش در خرید و فروش ارز به کار گرفته شود عمل نشده است.

شرط حرام معامله را باطل می‌کند

وی ادامه داد: بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و حقیقتاً هم معامله ارز انجام می‌دهند، اما در ضمن قرار داد خود با صاحبان سرمایه شرط‌هایی مطرح می‌کنند که آن شرط‌ها خلاف شرع است، مثل اینکه شرط می‌کنند در زمان‌هایی که معامله‌ای در کار نیست این سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا مؤسسه‌ای قرض داده و سود دریافت کنند.

صالحی با بیان اینکه شرط حرام موجب بطلان معامله می‌شود، اظهار کرد: بنابراین کار کردن با چنین بازاری نیز حرام است، بنابراین معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام گیرد، اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه معاملات را مترتب می‌کند و از جهت قوانین کشوری نیز مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.

نظر مراجع معظم تقلید پیرامون فارکس

این کارشناس فقه و احکام شرعی در ادامه به بررسی فتاوای مراجع معظم تقلید پیرامون بازار فارکس پرداخت و گفت: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به این سؤال که معامله در بازار فارکس چه حکمی دارد می‌فرمایند: بطور کلی صحت معاملات در بازار فارکس متوقف بر رعایت ضوابط شرعی و قانونی است.

وی در ادامه افزود: بنا به گفته برخی کارشناسان، کارگزاران بازار فارکس دو دسته‌اند، دسته اول که اکثر مدعیان کارگزاری از این دسته‌اند، صرفاً یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده‌اند و حضور واقعی در بازار ارز ندارند، این گروه پول مشتریان را دریافت و برای اهداف و برنامه‌های خود استفاده می‌کنند و فقط یک صفحه اینترنتی برای مشتری اختصاص می‌دهند که مشتری در آن مشغول معاملات به ظاهر ارزی می‌شود، بنابراین معاملات انجام شده غیر واقعی و باطل است و موجب ملکیت درآمد حاصله نمی‌شود.

صالحی تصریح کرد: دسته دوم کارگزاران واقعی هستند که حضور واقعی در بازار ارز دارند و با پول مشتری اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند که با رعایت ضوابط شرعی و قانونی، فی نفسه اشکال ندارد، ولی باید توجه شود که معاملات باید به صورت واقعی و خرید و فروش ارز باشد، بنابراین اگر کسب درآمد براساس پیش بینی نوسانات قیمت ارز باشد مشروع نیست. معاملات اهرمی که با اعتبار گرفتن از کارگزار انجام می‌شود، اگر ماهیت قرض همراه با سود داشته باشد، ربا و حرام است.

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: آیت‌الله سیستانی پیرامون بازار فارکس اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمی‌دهند، همچنین نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی در خصوص بازار فارکس این است که از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است؛ لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمی‌باشد. آیت‌الله مکارم شیرازی نیز می‌فرمایند با توجه به این‌که فارکس شرایط شرعیه معاملات را ندارد جایز نیست. حضرت آیت‌الله نوری‌همدانی هم فتوا می‌دهند که بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.

وی در پایان با تأکید بر ضرورت توجه مقلدان به فتاوای مراجع تقلید خود، اظهار کرد: با توجه به اشکالاتی که بازار فارکس دارد و به آن اشاره شد افراد در ورود به این بازار اینترنتی هوشیارانه عمل کرده و فریب ظاهر بزک کرده آن را نخورند و جهات شرعی آن را مورد توجه قرار داده تا انسان دچار معاملات حرام و باطل نشود.

بورس و قمار

سوالی که ذهن بسیاری از افرادی که خواهان فعالیت در بورس هستند و یا تمایل به آن نشان میدهند آن است که آیا بورس قمار است ؟ آیا خریدن سهام یک شرکت و کسب سود از طریق بالارفتن ارزش سهام آن یک نوع امر حرام است ؟ در این مقاله به شبهات شما پاسخ داده میشود

شباهت های های بورس و قمار

یک قمار باز زمانی که در یک شرط بندی برنده میشود پس از احساس خرسندی از پیروزی در آن شرط بندی اعتماد به نفس بیشتری برای شرط بندی بعدی پیدا میکند و سعی میکند در شرط بندی بعدی مقدار پول بیشتری در قمار شرکت دهد تا سود بیشتری بگیرد بله یک معامله گر تازه کار و بدون آموزش هم بعد از اولین سود و معامله موفق باز هم با احساس طمع زیاد، علاقه بیشتری برای معامله کردن و وارد کردن پول بیشتری در معامله از خود نشان میدهد. حال ممکن است در معامله بعدی سود یا ضرر دهد حال طرف دیگر ماجرا و شباهت دیگر قمارباز و یک معامله گر تازه کار در آن است که زمانی که یک قمار باز شرط خود در شرط بندی میبازد دچار افسرگی و ترس میشود و برای بازگردانی پول خود دست به قمار های بیشتری میزند و سعی میکند در شرط بندی بعدی با وارد کردن یک پول عظیم علاوه بر سود زیاد زیان خود را در قمار های قبلی بران کند حال ممکن است که این قمار باز در شرط بندی بعدی هم نیز پول خود را از دست داده و به یکباره ببیند بعد از مدت کوتاهی دیگر هیچ جیزی برای شرط بندی ندارد حال برمیگردیم به معامله گر بدون آموزش خودمان زمانی که معامله گر به اشتباه وارد یک معامله میشود و یک سهم نا مناسب را برای سرمایه گذاری انتخاب میکند پس از مدت کوتاهی سهم دچار زیان شده و حتی زمانی که سهم خوبی را انتخاب کرده و صبر زیادی در معامله ندارد سعی میکند مقدار پول بیشتری در آن سهم وارد کند و زود تر به سود برسد اما غافل از آنکه او با اطلاعات کامل وارد معامله نشده است و چه بسا مقدار زیادی در بازار ضرر کند و با دلسردی از بازار بورس خداحفظی کند و به بقیه دوستانش توصیه کند هیچگاه وارد بازار سرمایه نشودو به عقیده او بورس قمار زیرا اون تمام پول خود را در بورس از دست داده است.

[/vc_column_text][vc_single_image image=”1619″ img_size=”large”][vc_column_text]

مشکل از کجاست آیا صحبت های این فرد مال باخته در مورد بورس صحیح است ؟ یا که خیرآیا این فرد که کمبود اطلاعات خود را به گردن بازار بورس میاندازد و بورس را به قمار تشبیه میکند اشتباه است ؟

قطعا او دچار گمراهی است و دلایل اشتباه بودن عقیده این افراد را در ادامه بررسی میکنیم

[/vc_column_text][vc_single_image image=”1620″ img_size=”large”][vc_column_text]

تفاوت های عظیم بورس و قمار

تفاوت اول :یک معامله گر حرفه ای در بورس هیچگاه با پول خود قمار نمیکند او ابتدا با بررسی سهم مورد نظر خود چه از لحاظ بنیاد آن شرکت و شناخت آن و چه از لحاظ سابقه مالی آن شرکت و بررسی نمودار آن اقدام به خرید میکند و همیشه این معامله گر با هدفی که در ذهن خود دارد همیشه یک مقدار معین پول وارد بازار سرمایه گذاری میکند که حتی در صورت اشتباه در وارد شدن در یک معامله تمام سرمایه خود را از دست ندهد و یا پس از سودی که از معامله کسب میکند دبر خود کنترل دارد و دچار طمع نمیشود که در معامله بعدی تمام سرمایه خود را وارد کند.

تفاوت دوم: معامله گر در سرمایه گذاری حد ضرر خود را مشخص میکند و زمانی که سهم از ک حد بیشتر نزول میکند دیگر از معامله خارج میشود و اجازه نمیدهد ضرر بیشتری کند که تمام سرمایه خود را از دست بدهد و سعی میکند در معامله بعدی با مطالعه بیشتر و درس گرفتن از اشتباه خود سود اوری بیشتری داشته باشد هر گاه از یک معامله گر حرفه ای بپرسید آیا بورس و قمار به هم شبیه هستند قطعا جواب او منفی است زیرا معامله گر در بورس بر پایه علم و دانش است در حالی که قمار بر پایه شانس و تقلب پایه ریزی شده.

تفاوت سوم: یکی از مهم ترین تفاوت های بورس و قمار این است که یک معامله گر با وارد کردن پول به بازار سرمایه و بورس به توسعه شرکت مورد نظر کمک کرده چه بسا شرکت دارای تعداد زیادی نیرو باشد و این شرکت از راه واگذاری سهام خود به بورس کسب دارامد کند و نقدینگی بیشتری وارد ان شرکت شود حال میبینیم که یک معامله گر با سرمایه گذاری مناسب نه تنها قمار نکرده است بلکه در تولید و شکوفایی کشور تاثیر بسازیی خواهد داشت.

نظر مراجع تقلید در مورد بازار بورس و قمارو تفاوت های آن با یکدیگر

حضرت آیت الله خامنه ای: به عقیده حضرت ایت الله خامنه ای رهبر انقلاب حکن شرعی بورس،فیالنفسه حرام نیست.چرا که در این بازار دارایی های مختلف مورد معامله قرار میگیرندلذا تا زمانی که این گونه معاملات در بورس از را مشروع و قانونی صورت گیرند،حرام نیستند.

آیت الله مكارم شیرازی:

درآمد و كسبی كه از طریق بورس و خرید و فروش اوراق بهادار بدست می آید،با وجود امكان كم یا زیاد شدن شاخص بورس قمار محسوب نمیشود

از نظر اسلام انجام هر نوع معاملات – مانند بورس، خرید و فروش سهام و… یا اینكه كسی كار خود را خرید و فروش سهام قرار دهد در صورتی كه عقود و معاملات صوری نباشند، مطابق با احكام شرع و قوانین باشند، فروشنده واقعا مالك باشد یا از طرف مالك وكیل باشد و خریدار واقعا مالك و صاحب جنس خریداری شده شود، اشكال ندارد.

فرق قمار و بورس در این است كه در قمار، خوردن مال به باطل صورت می گیرد. یعنی بدون مجوز یا عقود شرعی است. ولی در بورس اگر بر اساس عقود شرعی و اسلامی عمل شود خرید و فروش بی اشكال است.

حکم سبد گردانی در بورس از نظر مراجع تقلید | دیدگاه رهبر انقلاب چیست؟

شماری از مراجع تقلید در استفتائات جداگانه‌ای نظر خود را در رابطه با حکم سبد گردانی در بازار سرمایه و جزییات آن را بیان کرده‌اند.

به گزارش همشهری آنلاین، در ۳ سوالی که از جمعی مراجع تقلید درباره حکم سبد گردانی در بورس شده آمده است:

«بعضی افراد پیشنهاد می‌دهند که پول و سرمایه بدهید تا ما در بورس با آن کار می‌کنیم و سود حاصل از آن نصف باشد آیا اشکال دارد؟»، «اگر عامل یا همان وکیل شرط کند ضرر به عهده خود وکیل باشد و از پول شخصی ضرر را جبران می‌کند آیا اشکال دارد؟» و «اگر وکیل یا عامل پیشنهاد بدهد که من با این مقدار مبلغ شما در بورس کار کرده و ماهانه یک‌میلیون به شما می‌دهم و در مورد ضرر و سود هم مصالحه می‌کنیم و دو طرف آن را ببخشد آیا صحیح است؟»

نظر آیت‌الله خامنه‌ای

آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ بیان کرده‌اند: اگر در قالب یکی از عقود اسلامی (ازجمله مضاربه، وکالت) باشد، اشکال ندارد.

در ادامه بیان‌شده است: توجه داشته باشید عقد مضاربه مختص به‌کارگیری سرمایه در تجارت است و در این عقد شرط است که سهم صاحب سرمایه و عامل، از سود، به‌صورت کسر مشاع مانند نصف و ثلث و غیره باشد. بلی اگر هر ماه، عامل مبلغی را به‌عنوان علی‌الحساب به صاحب سرمایه درازای سهم سود او بپردازد و در پایان مدّت مضاربه نسبت به سود حاصله با یکدیگر محاسبه نمایند و بعد از اطلاع از مقدار حق السهم خود با یکدیگر مصالحه نمایند، اشکال ندارد؛ همچنین اگر در ضمن عقد شرط شود که در صورت ورود خسارت به سرمایه، عامل تمام یا مقداری از آن را جبران کند اشکال ندارد.

آیت‌الله سیدعلی سیستانی

همچنین آیت‌الله سید علی سیستانی پاسخ داده است: می‌توانید با او مضاربه کنید به این معنا که پول را به او بدهید که با آن خریدوفروش کند و درصد معینی از سود برای خود بردارد و مابقی را به شما بدهد (مانند اینکه نصف سود برای شما باشد و نصف دیگر برای او باشد).

وی افزوده است: اگر ضرری حاصل شود یا مال تلف شود از جیب شما رفته است مگر این‌که شرط کنید که در صورت ضرر او باید از پول شخصی خود به شما همان مقدار را بدهد ، دقت کنید که عبارت دیگری گفته نشود. و می‌توانید به او وکالت دهید که هرماه یا هرسال از طرف شما با خود مصالحه کند که سهم شما را از سود با مقدار معین مورد توافق مثلاً یک‌میلیون مبادله نماید و شرط کنید که اگر حصه شما کمتر از آن بود از مال خود تکمیل نماید.

آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی

آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نیز در پاسخ به این سه سوال گفته است: درصورتی‌که عامل با این سرمایه، فعالیت اقتصادی سالم انجام دهد و مجموع سود حاصل بیش از سودی باشد که به صاحب سرمایه پرداخت می‌کند، اشکالی ندارد و چنانچه بیشتر نباشد، باید درصدی از سود را قرار دهند.

این مرجع تقلید اضافه کرده است: در مضاربه هرگونه خسارت بدون تقصیر، مربوط به سرمایه است. البته می‌توان این‌گونه عمل کرد که مضاربه را بر اساس سهم منافع قرار دهند، ولی در عقد خارج لازم (معامله دیگری مثلاً خریدوفروش چند جلد کتاب) شرط کنند اگر در آن معامله مضاربه، سود کمتر یا بیشتر بود یا خسارتی حاصل شد، جبران گردد.

آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی

بر اساس گزارش ایرنا، آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی نیز حکم دو سؤال اول را با لفظ " خیر" یاد کرده است و افزوده است: به‌طورکلی اگر این شرط و پیشنهاد از طرف عامل بر خودش الزام شود یعنی کاملاً داوطلبانه باشد و از طرف سرمایه‌گذار، هیچ الزام و تعهدی نسبت به جبران ضرر یا پرداخت مبلغ ماهیانه‌ی ثابت، صورت نگیرد اشکالی نخواهد داشت.

آیا بورس قمار است؟ حکم شرعی و نظرات مراجع درباره حلال و حرام درآمد بورس

آیا درآمد بورس حلال است یا حرام؟ مراجع بسیاری مثل رهبری و آیت الله سیستانی درباره موضوع قمار در بورس حکم شرعی داده اند و کارشناسان مختلفی مثل دکتر عباسی نیز در این باره اظهار نظر کرده اند که در ادامه بررسی خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

آیا بورس قمار است؟

بازار بورس ایران این روزها داغ است و بیش از 5 میلیون ایرانی کد بورسی دریافت کرده اند که این موضوع نشان دهنده اقبال مردم به بورس است.

دولت و مسئولین نیز مداوم از رسانه ملی و شبکه های اجتماعی به مردم توصیه می کنند نقدینگی خود را به سمت بورس بیاورند.

کارشناسان اقتصاد نیز اعتقاد دارند این موضوع باعث شکوفایی شرکت ها و اقتصاد کشور خواهد شد و نقدینگی سرگردان دیگر بجای حجوم حکم شرعی بورس و فارکس به سمت طلا و دلار و به آشوب کشیدن اقتصاد کشور به سمت بورس می رود و به رشد اقتصادی می انجامد.

بسیاری از فعالین و علاقه مندان به بورس کنجکاو هستند بدانند از نظر مراجع و کارشناسان امور دینی فعالیت در بورس چه جکمی شرعی دارد.

قمار یعنی چه؟

در لغت قمار به معنای بازی کردن برای برد و باخت و غلبه بر یک نفر دیگر می‌باشد که ریشه‌ی آن به کلمه‌ی قامر برمی‌گردد.

در قمار، افراد با هدف مغلوب کردن دیگری وارد یک بازی می‌شوند و بر سر برد و باخت شرط‌بندی می‌نمایند. در یک تعریف جامع‌تر می‌توان گفت که قمار به معنای قربانی کردن مال و شرف خود برای به دست آوردن مال دیگری آن هم با فریب و تزویر و احیاناً به‌عنوان تفریح!

بله از دیدگاه دین مبین اسلام قمار حرام است به‌ این جهت که شرط‌بندی در آن بر سر چیزهای غیرمتعارف انجام می‌شده است. نکته‌ی مهم دیگری که بازتاب روانی قمار می‌باشد این است که قمارباز همیشه بازنده است!

زیرا او حتی اگر شرط را هم ببرد بالاخره در دفعات بعدی خواهد باخت و همه چیز را از دست می‌دهد.

با این تفاسیر آیا به نظر شما حکم شرعی بورس با قمار یکی است؟

حکم شرعی بورس، بورس یک بازار مولد است.

به جرات می‌توان گفت که بازار بورس، بازار به شدت مولدی است.

شما وقتی که پول خود را برای خرید سهام شرکت داروسازی صرف می‌کنید می‌دانید که چه اتفاقی می‌افتد؟

خب شرکت داروسازی می‌تواند خط تولید جدیدی راه بیاندازد.

با ایجاد این خط تولید، زمینه‌ی اشتغال‌زایی و کاهش بیکاری برای بسیاری از افراد به وجود خواهد آمد.

هیچ‌یک از مراجع بزرگ تقلید معامله در بورس را به منزله قمار تلقی نکرده‌اند.

معامله در بورس به ابزار یا اوراق بهاداری که مورد معامله قرار می‌گیرد بر می‌گردد.

اگر اوراق بهادار از نوع اوراق مشارکت، سهام، اجاره و امثال اینها باشد از نظر فقها قابل ‌قبول بوده و مشکلی ندارد اما درصورتی که از نوع اوراق قرضه باشد، همه مراجع به اتفاق به‌دلیل ربوی بودن آن را ممنوع می‌دانند.

مراجع عقیده دارند، بورس فی نفسه مشکلی ندارد و قمار نیست.

اما از دیدگاه علما آنچه در بورس معامله می‌شود مهم است.

اگر آن ابزار یا اوراق مالی مشروع باشد معاملات مترتب بر آن و بازار هم مشروع خواهد بود اما اگر اوراق مالی مانند اوراق قرضه ربوی یا قماری باشد در نتیجه معاملات روی آن هم ربوی و قماری خواهد بود و بازار آن هم مشکل شرعی خواهد داشت.

در این فضا باید دقت کرد که در بازار سرمایه مورد تأیید اسلام تنها اوراق بهاداری مورد معامله قرار می‌گیرد که حکایت از یک دارایی واقعی می‌کنند.

مانند سهام‌، اوراق مشارکت یا اجاره که پشت اینگونه اوراق دارایی‌های واقعی مانند سهم کارخانه وجود دارد و وقتی سهام کارخانه خرید و فروش می‌شود این سهام در حقیقت سند مشاع آن کارخانه است و در واقع هر سهم به‌معنای مالکیت مشاع خریدار بر بخشی از این کارخانه است.

بنابراین وقتی می‌گوییم که سهام کارخانه در بازار بورس خرید و فروش می‌شود یعنی آنکه سندهای آن کارخانه خرید و فروش می‌شود یا در اوراق مشارکت، سند مشاع پروژه‌ای که در حال احداث است بین صاحبان این اوراق خرید و فروش می‌شود.

بنابراین:

خرید و فروش اوراق بهادار مورد تأیید اسلام به‌معنای خرید و فروش یکسری از دارایی‌های با ‌بازده مانند کارخانه یا پروژه در حال احداث است.

گرچه ممکن است قیمت این دارایی‌ها در آینده تغییر پیدا کرده و قیمت سهام افزایش یا کاهش یابد.

ممکن است فردی که دارای سهام است پیش‌بینی کاهش یا افزایش قیمت سهام را کرده و خرید و فروش صورت گیرد و در آینده یا با افزایش قیمت یا با کاهش روبه‌رو شود یابد که به این امر قمار گفته نمی‌شود.

درست است که در آینده با کاهش یا افزایش قیمت یک طرف معامله سود یا زیان می‌بیند اما در خرید و فروش هر دارایی واقعی نیز این موضوع مصداق دارد.

قمار در دارایی‌هایی است که دارایی‌های واقعی پشت ابزار مالی نیست و دو طرف براساس شاخص‌هایی شرط‌بندی می‌کنند.

اما در بورس حتی ممکن است که فروشنده سهام پیش‌بینی کرده که قیمت کاهش می‌یابد و سهام دیگری را خریداری کند و از قضا هر دو سهام با افزایش قیمت مواجه شده و خریدار و فروشنده هر دو راضی باشند.

حکم شرعی بورس از دیدگاه برخی از مراجع تقلید

به عقیده‌ی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب حکم شرعی بورس، فی نفسه حرام نیست.

چرا که در این بازار دارایی‌های مختلف مورد معامله قرار می‌گیرند.

لذا تا زمانی که این‌گونه معاملات در بورس از راه مشروع و قانونی صورت‌ گیرند، حرام نیستند.

آیت‌الله سیستانی راجع به حکم شرعی بورس می‌گوید که :

«اگر معاملات شرکت سهامی حرام نباشد؛ یعنی به داد و ستد شراب و یا معاملات ربوی مشغول نباشد، خرید و فروش سهام صحیح خواهد بود و اشکالی ندارد.»

از دیدگاه آیت‌الله مکارم شیرازی درآمد و کسبی که از طریق خرید و فروش اوراق بهادار در بورس به دست می‌آید، قمار محسوب نمی‌شود.

حتی اگر امکان کم یا زیاد شدن شاخص بورس وجود داشته باشد.

وی معتقد است که نمی‌توان حکم شرعی بورس را همانند قمار حرام دانست.

چرا که در قمار خوردن مال به باطل صورت می‌گیرد؛ یعنی بدون مجوز و عقود شرعی است.

در حالی که در بورس اگر به عقود شرعی و اسلامی عمل شود، خرید و فروش بی اشکال است.

مراجع تقلید دیگری همچون آیت‌الله وحید خراسانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی نیز همگی معتقد هستند که اگر معاملات بورسی در چارچوب شرع و قوانین اسلامی باشند، صحیح و بلامانع هستند.

با این اوصاف حکم شرعی بورس در صورتی که با قوانین شرعی در اسلام منافات نداشته باشد، حلال خواهد بود.