محاسبه خط تراکم توزیع

ارزیابی رابطه شاخص خط وارگی گسل ها با لرزه خیزی در محدوده خطوط ریلی استان هرمزگان

طرح مسئله: گسل ها، مهم ترین عامل ایجاد زلزله هستند که توانایی های لرزه ای متفاوتی دارند و زلزله های کوچک و بزرگی را ایجاد می کنند؛ بنابراین شناسایی خطاهای موجود در هر منطقه و شناخت نوع و دامنه فعالیت گسل ها، آسیب های عملکرد آنها را به شدت کاهش می دهد. هدف: این پژوهش سعی دارد رابطه شاخص خط وارگی گسل ها را با لرزه خیزی در محدوده خطوط ریلی استان هرمزگان ارزیابی کند. روش: شاخص خط وارگی، معیاری کمّی از شدت گسلش هر منطقه، تابعی است که در پردازش آن تعداد، طول و تقاطع گسل ها در واحد سطح محاسبه مکانمند می شود. بدین منظور گسل های منطقه در فاصله 100کیلومتری از خطوط ریلی با استفاده از نقشه های زمین شناسی و تصاویر رادار استخراج، سپس شاخص خط وارگی[1] با بهره گیری از نرم افزار Arc GIS محاسبه و درنهایت با استفاده از این شاخص نقشه مکانی تهیه شد. نتایج: بررسی ارتباط داده های لرزه ای و تراکم گسلی با الگوی توزیع شاخص خط وارگی نشان دهنده همبستگی نسبی تراکم گسل ها و همچنین الگوی توزیع زلزله ها با شاخص خط وارگی در محدوده مطالعاتی است؛ به طوری که یافته های پژوهش نشان داد 33/15درصد از کل لرزه های رخ داده در منطقه (لرزه های بیش از 4 ریشتر) در طبقه شاخص Pf5 واقع شده اند که فقط 62/4درصد از کل مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است؛ همچنین فقط 54/3درصد از زلزله های رخ داده در طبقه با شاخص Pf1 قرار گرفته اند که بیشترین درصد (07/27درصد) از منطقه را به خود اختصاص داده است؛ به بیان دیگر با افزایش شاخص خط وارگی، تراکم زلزله های رخ داده در منطقه نیز بیشتر می شود. نوآوری: این پژوهش به دلیل بررسی تراکمی گسل ها و همچنین بررسی رابطه مساحت خط وارگی گسل ها با تعداد زمین لرزه ها در نوع خود بی سابقه است.

تراکم جمعیت چیست ❤️ مطالعات اجتماعی هفتم

جواب سوال تراکم محاسبه خط تراکم توزیع جمعیت چیست و چگونه محاسبه می شود، کتاب مطالعات اجتماعی هفتم

منظور از تراکم جمعیت چیست؟ مطالعات هفتم ، توزیع جغرافیایی یا همان تراکم جمعیت نسبت افرادی است که در یک منطقه زندگی می کنند. برای مشاهده نحوه محاسبه، فرمول و اطلاعات بیشتر در ادامه با آموزش و پرورش ماگرتا همراه باشید.

تراکم جمعیت یعنی چه؟ مطالعات اجتماعی هفتم

به صورت خلاصه، نسبت مردمی که در یک جا زندگی می کنند به مساحت آن منطقه تراکم جمعیت آن جا گفته می شود و ‌‌واحد آن نفر بر کیلومتر مربع است. این کار راهی برای سنجش جمعیت در واحد مساحت یا واحد حجم می باشد. در ایران، شهر تهران بیشترین تراکم جمعیتی دارد و علت آن وجود سازمان های دولتی، دانشگاه های اصلی و … می باشد.

بیشتر مردم ایران در شهرها ساکن هستند و عده کمی در روستاها زندگی می کنند. اگر به نقشه توزیع جغرافیایی ایران نگاه کنید، متوجه می شوید که در بخش های داخلی ایران جمعیت بسیار کمی زندگی می کنند. در این بخش ها شرایط برای زندگی مساعد نیست زیرا بارندگی کم بوده و هوای آن گرم و خشک می باشد.

انواع تراکم جمعیت را توضیح دهید

اولین روشی که برای محاسبه استفاده می شود، تراکم حسابی است که در این روش جمعیت کل منطقه را تقسیم بر مساحت منطقه به کیلومتر مربع می کنیم. این روش زیاد گویا نمی باشد زیرا ممکن است در مساحت کل مناطقی وجود داشته باشد که برای زندگی مناسب نباشد و باید این مناطق از مساحت کل کم شود.

دومین روش تراکم زیستی می باشد، در این روش تراکم حاصل تقسیم کل جمعیت بر مساحت زمین های قابل کشت می باشد. البته گفتنی است که برخی از جمعیت شناسان این روش را دقیق نمی دانند و می گویند باید تعداد جمعیت هر ناحیه بخش بر مساحت آن ناحیه به هکتار مورد ارزیابی قرار بگیرد.

✅ در این مقاله گفتیم که تراکم جمعیت چیست، اگر شما نیز نظری در این رابطه دارید آن را از بخش دیدگاه به اشتراک گذارید. همچنین پیشنهاد می کنم از این به بعد در آخر سرچ های درسی خود در گوگل کلمه ماگرتا را نیز اضافه کنید.

داده و اطلاعات خطوط لوله گاز طبیعی

انتقال گاز طبيعي مستلزم تحويل گاز طبيعي از طريق خطوط لوله طويل مي‌باشد. كل هزينه‌هاي انتقال به هزينه‌هاي ساخت، عملياتي و نگهداري بستگي دارد. سازمان بين‌المللي انرژي 1 نشان مي‌دهد كه در پروژه‌هاي خط لوله گاز، هزينه سرمایه گذاری بالا بوده، و هزينه‌هاي عملياتي نسبتاٌ پايين مي‌باشد. اين قسمت بر روي هزينه‌هاي احداث خط لوله گاز متمركز خواهد شد.

ظرفيت خطوط لوله گاز به صورت حجم كلي خطوط لوله گاز (در واحد متر مكعب یا میلیون فوت مکعب) تعريف مي‌گردد. هزينه واحد به هزينه ساخت بر متر مكعب ظرفيت یا هزار فوت مکعب خط لوله اطلاق مي‌شود. هزينه واحد هزینه براي خط لوله خشكي در ايالات متحده آمريكا بين سال هاي 1985 تا 1998 در نوسان بوده است (شكل 1). متوسط هزينه واحد براي خطوط لوله گاز فراساحلي2980 دلار در واحد مترمكعب ، ليكن براي خطوط لوله خشكي 1545 دلار بر مترمكعب محاسبه شده است.

هيچگونه اطلاعات تاريخي براي مطالعه تغييرات هزينه‌هاي ساخت خطوط لوله گاز اروپا موجود نيست. بر اساس مطالعات استرابگر 1 و مسنر 2 در سال1986 در اروپا، قبل از دهه هفتاد هزينه سرمايه‌گذاري واحد براي خطوط انتقال و توزيع سالانه بين 2 تا 3درصد افت داشته است. انتقال گاز از بخش سيبري اتحاد جماهير شوروي به محاسبه خط تراکم توزیع اروپا موجب سه برابر شدن هزينه‌هاي انتقال بين 1980 تا نيمه 1985 گرديده است.

شكل 1- متوسط واحد هزينه سرمايه‌اي بر متر مكعب خطوط لوله خشكي طي 1998-1985

شكل2- متوسط واحد هزينه متر مكعب ظرفيت خط لوله براي خطوط لوله فراساحلي طي 1998-1985

لازم به‌ذكر است، هزينه سرمايه‌اي ساخت خطوط لوله با نوسان همراه بوده است. اين سؤال ايجاد مي‌گردد كه چه عواملي اين تغييرات را ايجاد مي‌كنند. بخش بعدي به طور عميق تاثير عوامل مختلف موثر بر هزينه‌های احداث بررسي خواهد نمود.

2- عوامل مؤثر بر هزينه ساخت خط لوله

اين بخش نخست اجزاي هزينه ساخت لوله را بررسي كرده، سپس تأثير ديگر عوامل نظير اقتصاد در مقياس، نوع خط لوله و تراكم جمعيتي بر روي هزينه‌ها را تجزيه و تحليل مي‌كند.

2-1-ساختار اجزاي هزينه

كل مراحل ساخت خط لوله عبارتند از:

• بررسي مسيرهاي ممكنه و ارزيابي تاثيرات زيست محيطي در طول عمر پروژه
• كشيدن جاده‌هاي ارتباطي، پاك‌سازي،درجه بندي و حفاظ‌گذاري مسيرهاي ساخت
• كندن مسيرهاي لوله‌ها و تقويت كردن آنها
• لوله‌گذاري
• ساخت ايستگاههاي كمپرسوري، اتصالات داخلي خط لوله، نقاط كنتور خواني تحويل و دريافت
• تست كردن و آزمون نهايي
• بازيابي مكان محاسبه خط تراکم توزیع اوليه سايت

اين مراحل با تفاوت جزئيات در تمام كشورهاي جهان رعايت مي‌گردد.

هزينه كل ساخت از چهار جزء اصلي تشكيل شده است: مواد، نيروكار، موارد ديگر، حقوق مالي و معنوي گذرگاه خط لوله4.

• هزينه مواد شامل خط لوله، پوشش گذاري لوله، حفاظت كاتدي، كمپرسور و تجهيزات مخابراتي
• هزينه نيروي كاري شامل نقشه‌برداري، طراحي و نصب تاسيسات (خطوط لوله كمپرسورها و غيره)
• شامل حق عبور و اجازه تخريب

شكل3- سهم اجزائي هزينه در ساخت خط لوله

• هزينه‌هاي گوناگون، بطور كلي هزينه‌هاي اداري، نظارت و سرپرستي، پيشامدها و حوادث، و حق‌الزحمه مقرراتي مي باشد.

هزينه‌هاي نيروي‌كار و مواد نزديك به 80درصد كل هزينه خطوط لوله در خشكي و 84درصد هزينه خطوط لوله دریایی را تشكيل مي‌دهند(شكل6-3). به طور ميانگين، هزينه مواد اوليه در خطوط لوله دريايي بيشتر از خشكي است. بررسي‌هاي سازمان بين‌المللي انرژي نشان مي‌دهد كه درصد هزينه نيروي كار به اندازه خطوط لوله بستگي دارد. خطوط لوله قطر كوچك، مواد كمتري مصرف كرده، بنابراين نيروي كار سهم بزرگتري را از هزينه كل ساخت خط لوله به خود اختصاص مي‌دهد.

2-2- توسعه مفهوم اقتصاد در مقياس 5 براي خطوط لوله

مقياس اقتصادي توليد بر هزينه ساخت خطوط لوله گاز در خشكي تأثير مي‌گذارد. اين بخش به روابط بين هزينه ساخت بر واحد ظرفيت، طول ، قطر و ظرفيت خط‌لوله مي‌پردازد. شكل4 از داده‌هاي مربوط به سال‌هاي 1998-1999 استفاده كرده، و تغييرات هزينه ساخت بر واحد ظرفيت برحسب قطر لوله را نشان مي‌دهد. اين تجزيه و تحليل اثبات مي‌كند كه باتوجه به ظرفيت خطوط لوله، هزينه خطوط لوله قطر بزرگتر از قطر كوچكتر پايين مي‌باشد. از طرف ديگر نشان مي‌دهد كه براي خطوط لوله بالاي 20اينچ هزينه ساخت بر واحد ظرفيت از تغييرات نسبتاً كمي برخوردار است. به طور مشابه، شكل5 تغييرات هزينه ساخت بر واحد ظرفيت خط لوله تغيير را نشان مي‌دهد. در ظرفيت زير 2000 مترمكعب شديداٌ تغيير پيدا كرده، ليكن بالاي اين مقدار نسبتا" پايدار مي‌باشد. اين موضوع كه چرا خطوط 20اينچ و 2000 متر مكعب نقاط بحراني‌اند، واقعا" ناشناخته مانده است. از طرف ديگر بايد تاكيد گردد كه ضرايب همبستگي براي اين روابط تنها 6/0 مي‌باشد.

شكل4- تغییرات واحد هزینه خط لوله بر حسب قطر آن

2-3- نوع خط لوله

هزينه پروژه احداث خط لوله با توجه به نوع تاسيسات ساخته‌شده، احداث خط لوله جديد يا توسعه سيستم خط لوله موجود، متغير است. همان طوري كه در بالا توضيح داده شد، هزينه واحد در سال‌هاي 1988-1987 در مقياس با سا‌‌ل‌هاي قبلي كاهش يافته است. سازمان بين‌المللي انرژي روابط هزينه‌هاي خطوط‌لوله موجود از سال 1997 تا 2000 را تخمين زده است.

شكل5- هزينه ساخت خط لوله بر حسب ظرفیت انتقال در روز

در مقايسه با دوره 1997-1992، هزينه‌ها بين 2000-1999 افزايش يافته‌است. طي 1996 و 1997 هزينه لازم براي افزايش يك فوت مكعب در ظرفيت 21/0 دلار بوده است. ليكن براي دوره 1999 تا 2000 اين مقدار مابين 3/0 تا 70/0 بوده است و همين طور براي تكميل پروژه‌هاي پيشنهادي بين 2000-1996 ميانگين هزينه‌ها بين 48/0 بر فوت مكعب لازم بوده، هزينه توسعه به ازاي هر افزايش يك فوت مكعبي 33/0 خواهد بود. علاوه بر اين اختلاف بين خطوط لوله جديد يا توسعه موجود براي خطوط طويل‌تر فاحش مي‌باشد.

2-4- تراكم جمعيتي

هزينه پروژه متناسب با تراكم جمعيت منطقه احداث خط‌لوله (مسير خط) تغيير مي‌كند. تراكم جمعيتي مسير نسبت به نوع خط لوله تاثير اندكي بر سري هزينه‌ها دارد، ليكن حداقل در مناطق پر جمعيت، ميانگين هزينه براي پروژه‌هاي برنامه‌ريزي شده، بالا است. براي نمونه، از 18 پروژه پيشنهادي براي ی منطقه خاص هزينه ميانگين بين 30/0 تا 43/0 دلار بر فوت مكعب از ظرفيت موازنه تغيير مي‌كند،كه تغييرات بالايي در يك منطقه مي‌باشد. استرابگر6 و مسنر 7 هزينه‌هاي ساخت خطوط لوله جديد گاز در مناطقي با تراكم ساختماني بالا به مناطقي فاقد آن را بررسي كردند. آنها دريافتند كه احداث خط لوله در چنين مناطقي هزينه‌ها را به صورت‌نهايي افزايش مي‌دهد. به طور اجمالي مي‌توان گفت كه هزينه‌هاي ساخت خط لوله، نخست به هزينه‌هاي نيروي كار و مواد اوليه بستگي دارد. اقتصاد در مقياس، نوع خط لوله و تراكم جمعيتي شديداٌ بر هزینه ساخت خطوط لوله تاثير مي‌گذارند.

2-5- برآورد كمي هزينه سرمايه گذاري خط انتقال

براي برآورد هزينه هاي كمي ساخت خط لوله از داده هاي موجود استفاده مي كنيم. سازمان‌ بين الملل انرژي اطلاعات مربوط به 52 پروژه معين ( مقیاس بزرگ و کوچک) خطوط انتقال گاز با لوله را در گزارش " توسعه و تغيير در شبكه لوله اي گاز طبيعي ایالات متحده -2002" منتشر كرده است. از اين داده ها براي برآورد معادله رگرسيون كه هزينه هاي براي هر واحد را به عنوان تابعي از مايل (مسافت)، ظرفيت و شرايط اقليمي برآورد می کنند و به هزينه سرمايه اي ويژه8 مشهور است، استفاده شده است

واحد مسافت مایل و واحد ضريب مثبت نشان مي‌دهد كه محاسبه خط تراکم توزیع وجود كوه‌هاي بهم پيوسته ، حركت در مناطق دور از ساحل ويا توسعه خطوط لوله در مناطق شلوغ و پرجمعيت هزينه هاي پروژه را زياد خواهد كرد. ضريب منفي در نشانگر آن است كه ظرفيت بزرگتر هزينه را براي هر واحد كم مي كند كه نشاندهنده وجود مقياس اقتصادي توليد در خطوط انتقال لوله است. معادله(1) براي برآورد هزينه هاي كلي پروژه هاي انتقال با خط لوله مبتني بر مسافت، ظرفيت و موقعيت جغرافيائي و اقليمي است. براي مثال پروژه گلف استريم كه از موبايل باي9 در آلاباما تا تامپاباي10 در فلوريدا است، بر اساس برآوردهاي آژانس بين‌المللي انرژي، هزينه سرمايه اي ويژه برابر 05/3 دلار مي‌باشد كه همان هزينه بر اساس متدلوژي مدل مقدار 20/3 دلار براي هر هزار فوت مكعب مي باشد. رابطه بالا اگرچه در سطح بین المللی استخراج گردیده است، لیکن تست های انجام گرفته نشان می دهد که در ایران نیز با تقریب مناسبی می تواند برای کمی کردن هزینه های انتقال مورد استفاده قرار گیرد.

تراکم جمعیت چیست ❤️ مطالعات اجتماعی هفتم

جواب سوال تراکم جمعیت چیست و چگونه محاسبه می شود، کتاب مطالعات اجتماعی هفتم

منظور از تراکم جمعیت چیست؟ مطالعات هفتم ، توزیع جغرافیایی یا همان تراکم جمعیت نسبت افرادی است که در یک منطقه زندگی می کنند. برای مشاهده نحوه محاسبه، فرمول و اطلاعات بیشتر در ادامه با آموزش و پرورش ماگرتا همراه باشید.

تراکم جمعیت یعنی چه؟ مطالعات اجتماعی هفتم

به صورت خلاصه، نسبت مردمی که در یک جا زندگی می کنند به مساحت آن منطقه تراکم جمعیت آن جا گفته می شود و ‌‌واحد آن نفر بر کیلومتر مربع است. این کار راهی برای سنجش جمعیت در واحد مساحت یا واحد حجم می باشد. در ایران، شهر تهران بیشترین تراکم جمعیتی دارد و علت آن وجود سازمان های دولتی، دانشگاه های اصلی و … می باشد.

بیشتر مردم ایران در شهرها ساکن هستند و عده کمی در روستاها زندگی می کنند. اگر به نقشه توزیع جغرافیایی ایران نگاه کنید، متوجه می شوید که در بخش های داخلی ایران جمعیت بسیار کمی زندگی می کنند. در این بخش ها شرایط برای زندگی مساعد نیست زیرا بارندگی کم بوده و هوای آن گرم و خشک می باشد.

انواع تراکم جمعیت را توضیح دهید

اولین روشی که برای محاسبه استفاده می شود، تراکم حسابی است که در این روش جمعیت کل منطقه را تقسیم بر مساحت منطقه به کیلومتر مربع می کنیم. این روش زیاد گویا نمی باشد زیرا ممکن است در مساحت کل مناطقی وجود داشته باشد که برای زندگی مناسب نباشد و باید این مناطق از مساحت کل کم شود.

دومین روش تراکم زیستی می باشد، در این روش تراکم حاصل تقسیم کل جمعیت بر مساحت زمین های قابل کشت می باشد. البته گفتنی است که برخی از جمعیت شناسان این روش را دقیق نمی دانند و می گویند باید تعداد جمعیت هر ناحیه بخش بر مساحت آن ناحیه به هکتار مورد ارزیابی قرار بگیرد.

✅ در این مقاله گفتیم که تراکم جمعیت چیست، اگر شما نیز نظری در این رابطه دارید آن را از بخش دیدگاه به اشتراک گذارید. همچنین پیشنهاد می کنم از این به بعد در آخر سرچ های درسی خود در گوگل کلمه ماگرتا را نیز اضافه کنید.

داده و اطلاعات خطوط لوله گاز طبیعی

انتقال گاز طبيعي مستلزم تحويل گاز طبيعي از طريق خطوط لوله طويل مي‌باشد. كل هزينه‌هاي انتقال به هزينه‌هاي ساخت، عملياتي و نگهداري بستگي دارد. سازمان بين‌المللي انرژي 1 نشان مي‌دهد كه در پروژه‌هاي خط لوله گاز، هزينه سرمایه گذاری بالا بوده، و هزينه‌هاي عملياتي نسبتاٌ پايين مي‌باشد. اين قسمت بر روي هزينه‌هاي احداث خط لوله گاز متمركز خواهد شد.

ظرفيت خطوط لوله گاز به صورت حجم كلي خطوط لوله گاز (در واحد متر مكعب یا میلیون فوت مکعب) تعريف مي‌گردد. هزينه واحد به هزينه ساخت بر متر مكعب ظرفيت یا هزار فوت مکعب خط لوله اطلاق مي‌شود. هزينه واحد هزینه براي خط لوله خشكي در ايالات متحده آمريكا بين سال هاي 1985 تا 1998 در نوسان بوده است (شكل 1). متوسط هزينه واحد براي خطوط لوله گاز فراساحلي2980 دلار در واحد مترمكعب ، ليكن براي خطوط لوله خشكي 1545 دلار بر مترمكعب محاسبه شده است.

هيچگونه اطلاعات تاريخي براي مطالعه تغييرات هزينه‌هاي ساخت خطوط لوله گاز اروپا موجود نيست. بر اساس مطالعات استرابگر 1 و مسنر 2 در سال1986 در اروپا، قبل از دهه هفتاد هزينه سرمايه‌گذاري واحد براي خطوط انتقال و توزيع سالانه بين 2 تا 3درصد افت داشته است. انتقال گاز از بخش سيبري اتحاد جماهير شوروي به اروپا موجب سه برابر شدن هزينه‌هاي انتقال بين 1980 تا نيمه 1985 گرديده است.

شكل 1- متوسط واحد هزينه سرمايه‌اي بر متر مكعب خطوط لوله خشكي طي 1998-1985

شكل2- متوسط واحد هزينه متر مكعب ظرفيت خط لوله براي خطوط لوله فراساحلي طي 1998-1985

لازم به‌ذكر است، هزينه سرمايه‌اي ساخت خطوط لوله محاسبه خط تراکم توزیع با نوسان همراه بوده است. اين سؤال ايجاد مي‌گردد كه چه عواملي اين تغييرات را ايجاد مي‌كنند. بخش بعدي به طور عميق تاثير عوامل مختلف موثر بر هزينه‌های احداث بررسي خواهد نمود.

2- عوامل مؤثر بر هزينه ساخت خط لوله

اين بخش نخست اجزاي هزينه ساخت لوله را بررسي كرده، سپس تأثير ديگر عوامل نظير اقتصاد در مقياس، نوع خط لوله و تراكم جمعيتي بر روي هزينه‌ها را تجزيه و تحليل مي‌كند.

2-1-ساختار اجزاي هزينه

كل مراحل ساخت خط لوله عبارتند از:

• بررسي مسيرهاي ممكنه و ارزيابي تاثيرات زيست محيطي در طول عمر پروژه
• كشيدن جاده‌هاي ارتباطي، پاك‌سازي،درجه بندي و حفاظ‌گذاري مسيرهاي ساخت
• كندن مسيرهاي لوله‌ها و تقويت كردن آنها
• لوله‌گذاري
• ساخت ايستگاههاي كمپرسوري، اتصالات داخلي خط لوله، نقاط كنتور خواني تحويل و دريافت
• تست كردن و آزمون نهايي
• بازيابي مكان اوليه سايت

اين مراحل با تفاوت جزئيات در تمام كشورهاي جهان رعايت مي‌گردد.

هزينه كل ساخت از چهار جزء اصلي تشكيل شده است: مواد، نيروكار، موارد ديگر، حقوق مالي و معنوي گذرگاه خط لوله4.

• هزينه مواد شامل خط لوله، پوشش گذاري لوله، حفاظت كاتدي، كمپرسور و تجهيزات مخابراتي
• هزينه نيروي كاري شامل نقشه‌برداري، طراحي و نصب تاسيسات (خطوط لوله كمپرسورها و غيره)
• شامل حق عبور و اجازه تخريب

شكل3- سهم اجزائي هزينه در ساخت خط لوله

• هزينه‌هاي گوناگون، بطور كلي هزينه‌هاي اداري، نظارت و سرپرستي، پيشامدها و حوادث، و حق‌الزحمه مقرراتي مي باشد.

هزينه‌هاي نيروي‌كار و مواد نزديك به 80درصد كل هزينه خطوط لوله در خشكي و 84درصد هزينه خطوط لوله دریایی را تشكيل مي‌دهند(شكل6-3). به طور ميانگين، هزينه مواد اوليه در خطوط لوله دريايي بيشتر از خشكي است. بررسي‌هاي سازمان بين‌المللي انرژي نشان مي‌دهد كه درصد هزينه نيروي كار به اندازه خطوط لوله بستگي دارد. خطوط لوله قطر كوچك، مواد كمتري مصرف كرده، بنابراين نيروي كار سهم بزرگتري را از هزينه كل ساخت خط لوله به خود اختصاص مي‌دهد.

2-2- توسعه مفهوم اقتصاد در مقياس 5 براي خطوط لوله

مقياس اقتصادي توليد بر هزينه ساخت خطوط لوله گاز در خشكي تأثير مي‌گذارد. اين بخش به روابط بين هزينه ساخت بر واحد ظرفيت، طول ، قطر و ظرفيت خط‌لوله مي‌پردازد. شكل4 از داده‌هاي مربوط به سال‌هاي 1998-1999 استفاده كرده، و تغييرات هزينه ساخت بر واحد ظرفيت برحسب قطر لوله را نشان مي‌دهد. اين تجزيه و تحليل اثبات مي‌كند كه باتوجه به ظرفيت خطوط لوله، هزينه خطوط لوله قطر بزرگتر از قطر كوچكتر پايين مي‌باشد. از طرف ديگر نشان مي‌دهد كه براي خطوط لوله بالاي 20اينچ هزينه ساخت بر واحد ظرفيت از تغييرات نسبتاً كمي برخوردار است. به طور مشابه، شكل5 تغييرات هزينه ساخت بر واحد ظرفيت خط لوله تغيير را نشان مي‌دهد. در ظرفيت زير 2000 مترمكعب شديداٌ تغيير پيدا كرده، ليكن بالاي اين مقدار نسبتا" پايدار مي‌باشد. اين موضوع كه چرا خطوط 20اينچ و 2000 متر مكعب نقاط بحراني‌اند، واقعا" ناشناخته مانده است. از طرف ديگر بايد تاكيد گردد كه ضرايب همبستگي براي اين روابط تنها 6/0 مي‌باشد.

شكل4- تغییرات واحد هزینه خط لوله بر حسب قطر آن

2-3- نوع خط لوله

هزينه پروژه احداث خط لوله با توجه به نوع تاسيسات ساخته‌شده، احداث خط لوله جديد يا توسعه سيستم خط لوله موجود، متغير است. همان طوري كه در بالا توضيح داده شد، هزينه واحد در سال‌هاي 1988-1987 در مقياس با سا‌‌ل‌هاي قبلي كاهش يافته است. سازمان بين‌المللي انرژي روابط هزينه‌هاي خطوط‌لوله موجود از سال 1997 تا 2000 را تخمين زده است.

شكل5- هزينه ساخت خط لوله بر حسب ظرفیت انتقال در روز

در مقايسه با دوره 1997-1992، هزينه‌ها بين 2000-1999 افزايش يافته‌است. طي 1996 و 1997 هزينه لازم براي افزايش يك فوت مكعب در ظرفيت 21/0 دلار بوده است. ليكن براي دوره 1999 تا 2000 اين مقدار مابين 3/0 تا 70/0 بوده است و همين طور براي تكميل پروژه‌هاي پيشنهادي بين 2000-1996 ميانگين هزينه‌ها بين 48/0 بر فوت مكعب لازم بوده، هزينه توسعه به ازاي هر افزايش يك فوت مكعبي 33/0 خواهد بود. علاوه بر اين اختلاف بين خطوط لوله جديد يا توسعه موجود براي خطوط طويل‌تر فاحش مي‌باشد.

2-4- تراكم جمعيتي

هزينه پروژه متناسب با تراكم جمعيت منطقه احداث خط‌لوله (مسير خط) تغيير مي‌كند. تراكم جمعيتي مسير نسبت به نوع خط لوله تاثير اندكي بر سري هزينه‌ها دارد، ليكن حداقل در مناطق پر جمعيت، ميانگين هزينه براي پروژه‌هاي برنامه‌ريزي شده، بالا است. براي نمونه، از 18 پروژه پيشنهادي براي ی منطقه خاص هزينه ميانگين بين 30/0 تا 43/0 دلار بر فوت مكعب از ظرفيت موازنه تغيير مي‌كند،كه تغييرات بالايي در يك منطقه مي‌باشد. استرابگر6 و مسنر 7 هزينه‌هاي ساخت خطوط لوله جديد گاز در مناطقي با تراكم ساختماني بالا به مناطقي فاقد آن را بررسي كردند. آنها دريافتند كه احداث خط لوله در چنين مناطقي هزينه‌ها را به صورت‌نهايي افزايش مي‌دهد. به طور اجمالي مي‌توان گفت كه هزينه‌هاي ساخت خط لوله، نخست به هزينه‌هاي نيروي كار و مواد اوليه بستگي دارد. اقتصاد در مقياس، نوع خط لوله و تراكم جمعيتي شديداٌ بر هزینه ساخت خطوط لوله تاثير مي‌گذارند.

2-5- برآورد كمي هزينه سرمايه گذاري خط انتقال

براي برآورد هزينه هاي كمي ساخت خط لوله از داده هاي موجود استفاده مي كنيم. سازمان‌ بين الملل انرژي اطلاعات مربوط به 52 پروژه معين ( مقیاس بزرگ و کوچک) خطوط انتقال گاز با لوله را در گزارش " توسعه و تغيير در شبكه لوله اي گاز طبيعي ایالات متحده -2002" منتشر كرده است. از اين داده ها براي برآورد معادله رگرسيون كه هزينه هاي براي هر واحد را به عنوان تابعي از مايل (مسافت)، ظرفيت و شرايط اقليمي برآورد می کنند و به هزينه سرمايه اي ويژه8 مشهور است، استفاده شده است

واحد مسافت مایل و واحد ضريب مثبت نشان مي‌دهد كه وجود كوه‌هاي بهم پيوسته ، حركت در مناطق دور از ساحل ويا توسعه خطوط لوله در مناطق شلوغ و پرجمعيت هزينه هاي پروژه را زياد خواهد كرد. ضريب منفي در نشانگر آن است كه ظرفيت بزرگتر هزينه را براي هر واحد كم مي كند كه نشاندهنده وجود مقياس اقتصادي توليد در خطوط انتقال لوله است. معادله(1) براي برآورد هزينه هاي كلي پروژه هاي انتقال با خط لوله مبتني بر مسافت، ظرفيت و موقعيت جغرافيائي و اقليمي است. براي مثال پروژه گلف استريم كه از موبايل باي9 در آلاباما تا تامپاباي10 در فلوريدا است، بر اساس برآوردهاي آژانس بين‌المللي انرژي، هزينه سرمايه اي ويژه برابر 05/3 دلار مي‌باشد كه همان هزينه بر اساس متدلوژي مدل مقدار 20/3 دلار براي هر هزار فوت مكعب مي باشد. رابطه بالا اگرچه در سطح بین المللی استخراج گردیده است، لیکن تست های انجام گرفته نشان می دهد که در ایران نیز با تقریب مناسبی می تواند برای کمی کردن هزینه های انتقال مورد استفاده قرار گیرد.