شاخص دلار آمریکا چیست؟

در صورتی که بحران‌ها اقتصادی یا حواشی سیاسی و اقتصادی در سال جاری رخ ندهد، به نظر من می‌توان تا پایان سال میلادی، انس طلا بین را ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ دلار در نظر گرفت

رابطه مستقیم اوراق قرضه با قیمت دلار در فارکس؛ هر چه سوددهی بیشتر، ارز قدرتمندتر

حیدری کارشناس اقتصادی نرخ بازدهی اوراق قرضه در آمریکا را در رابطه مستقیم با دلار می‌داند و پیشنهاد داد که تفاوت سود دهی اوراق قرضه دو کشور مختلف در فارکس را در نظر بگیرند.

بازار؛ گروه بورس: حدود سه هفته‌ای هست که خبر اقتصادی و سیاسی خاصی در سطح بین المللی و آمریکا وجود ندارد که بتواند نوسانی در جفت ارزها(فارکس) ایجاد کند و تنها چیزی که گفته می‌شود می‌توان بر اساس آن در مورد آینده این بازار تحلیل داشت "نرخ بازدهی اوراق قرضه آمریکا" است که علی حیدری کارشناس اقتصادی و یکی از تحلیل‌گران بازار جفت ارزها در تحلیل این هفته فارکس گفت که هر زمانی که نرخ بهره اوراق قرضه آمریکا افزایش پیدا کرد ارزش دلار هم بالا می‌رود.

به طور کلی هر چه قدر میزان نرخ بازدهی اوراق قرضه بالاتر برود ارزش دلار هم بالاتر می‌رود

او در گفتگو با با بازار، به کسانی که قصد دارند با تحلیل اوراق قرضه در فارکس کار کنند، پیشنهاد داد که نرخ بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله دو کشور را با هم در نظر بگیرند و هر کدام که نرخ بازدهی بالاتری داشت، نسبت به جفت ارز خود بالاتر می‌رود.

*اوراق قرضه در اقتصاد آمریکا چه تعریفی دارد و چرا مورد اقبال جمعی قرار می‌گیرد؟
اوراق قرضه یک سری برگه است که دولت مرکزی یا بانک مرکزی با سر رسید مشخصی منتشر می‌کند و هر چه میزان سر رسید آن کمتر باشد میزان درصد بازدهی آن‌ هم کمتر است، اما اگر اوراق با سر رسید ۱۰ ساله را در نظر بگیریم، میزان بازدهی و سودی که از این اوراق نصیب خریدار آن می‌کند بیشتر از تورم خواهد بود، یعنی اگر تورم در آمریکا را ۲ درصد در نظر بگیرم سود اوراق قرضه ۳ الی ۴ درصد می‌باشد به همین دلیل است که با اقبال و خواست جمعی همراه است.

*تفاوت اوراق در کشور ما و آمریکا چیست؟
اولا به دلیل مسائل شرعی هنوز اوراق قرضه در ایران وجود ندارد و اوراق ما تحت عنوان اوراق مشارکت نام برده می‌شوند که از سمت دولت منتشر می‌گردد و با توجه به سود مشخصی که دارد، ولی عمده تفاوت این اوراق با اوراق قرضه آمریکا در میزان سوددهی آن‌ها نسبت به تورم است، یعنی سود دهی اوراق مشارکت در ایران زیر تورم است ولی اوراق قرضه آمریکا معمولا بیشتر از تورم می‌باشد.

*با توجه به اینکه اوراق قرضه در هر کشوری سیگنال مهمی برای قیمت ارز آن است، بفرمایید چگونه از سیگنال اوراق قرضه آمریکا در فارکس استفاده کنیم؟
در سه هفته‌ اخیر خبری در بر روی بازارهای مالی تاثیر بگذارد وجود نداشت و آن چیزی که در حال حاضر در بازار فارکس اثر می‌گذارد، میزان نرخ بازدهی اوراق قرضه آمریکا است، به طور کلی هر چه قدر میزان نرخ بازدهی اوراق قرضه بالاتر برود ارزش دلار هم بالاتر می‌رود.

نرخ اوراق قرضه از چند ماه تا ۳۰ ساله متفاوت است حالا اینکه کدام یک را در معاملات فارکس اولویت قرار دهیم، مهم است؟ که از نظر من باید اوراق با سر رسید ۱۰ ساله را اولویت قرار داد، یعنی اگر نرخ بازدهی اوراق قرضه آمریکا در ۱۰ سال افزایشی بود، ارزش دلار هم افزایش پیدا می‌کند. همچنین هر زمانی که نرخ بازدهی اوراق قرضه افزایش پیدا کرد می‌توان به این نتیجه رسید که بانک مرکزی نرخ بهره بانکی خود را افزایش می‌دهد.

در صورتی که بحران‌ها اقتصادی یا حواشی سیاسی و اقتصادی در سال جاری رخ ندهد، به نظر من می‌توان تا پایان سال میلادی، انس طلا بین را ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ دلار در نظر گرفت

علاوه بر آن، بازدهی نرخ اوراق قرضه بین دو کشور را در نظر بگیرد مثلا اگر نرخ بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله امریکا بیشتر از نرخ بازدهی استرالیا بود، می‌توان به این نتیجه رسید که در آن لحظه AUD (دلار استرالیا) نسبت به دلار آمریکا نزولی خواهد بود.

*برخی از کشورها نرخ بهره بانکی خود را به دلیل وجود تورم افزایش دادند، چرا آقای "پاول" رئیس فدرال رزور آمریکا، از افزایش نرخ بهره بانکی در آمریکا جلوگیری می‌کند؟
معمولا نرخ بهره بانکی در کشورهای که اقتصاد شفاف دارند، زمانی بالا می‌رود که میزان تورم آن به دلیل رویکرد و عملکرد اقتصاد بالا برود، اما در حال حاضر تصور من این است، تورمی که در آمریکا وجود دارد با وجود بالا بودن آن، در اثر عملکرد اقتصادی نیست بلکه بخاطر بحران کرونا و تزریق پول یا سیاست‌های انبساطی پولی است.

به عبارت دیگر رئیس بانک مرکزی آمریکا بر این باور است که کاری در اقتصاد در آمریکا صورت نگرفته است و هنوز اقتصاد به رشد و رونق خودش نرسیده؛ یعنی اقتصاد به آن مرحله رشد نرسیده که بخواهیم نرخ بهره را بالا ببریم.

کلیات سخنان پاول در جلسه هفته اخیر این بود که شاخص دلار آمریکا چیست؟ علی رغم اینکه تورم به محدوده خاص خود رسیده اما کماکان ما برای افزایش نرخ بهره بانکی فاصله و زمان بیشتری نیاز داریم.

*تزریق واکسن کرونا باعث ایجاد یک خوشبینی در بازارهای مالی شد، اما به نظر می‌رسد که ویروس جهش یافته نوع دلتای کرونا کمی این خوشبینی را تحت شعاع قرار داده است، آیا ممکن است که بار دیگر اقتصاد کشورهای مختلف به وضعیت دوران اوج کرونا برگردد؟
آمریکا از بحران درحال بیرون آمدن است و یکی از دلایل که نرخ اوراق روبه رشد می‌باشد، خوشبینی به رشد اقتصاد آمریکا نسبت به سایر نقاط دنیا است. ویروس کرونا از نوع دلتا، بیشتر در آسیا شیوع پیدا کرده است که در برخی از کشورهای مثل استرالیا باعث اعمال قوانین سختگیرانه شده است، این ویروس در اورپا کمتر و در آمریکا تقریبا نزدیک به صفر است.

چیزی که تا کنون در مورد این ویروس عنوان شده، سرعت بالای انتشار آن است اما مرگ و میر بر اثر این ویروس قدرتی مشابه کرونا دارد. سرمایه‌گذاران نگران این هستند که کشورهای دیگر به خاطر شیوع ویروس کرونا دلتا، هم مثل استرالیا بار دیگر درگیر قرنطینه شوند که مسائل اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار دهد.

اما در کل، بازارها در سال ۱۴۰۰ شمسی بیشتر حالت نوسانی دارند، بنابراین اگر شما یک سیگنال گیر خوبی باشد، می‌توانید سود خوبی در این اوضاع از این بازارها بگیرید و گاها جهش‌های صعودی خواهیم داشت. ولی برخی از بازارها مثل بازار استرالیا؛ شاخص دلار آمریکا چیست؟ با توجه به رویکرد بانک مرکزی این کشور که فعلا روی افزایش نرخ بهره نیست را می‌توان در برابر آمریکا یک بازار نوسانی ارام و نزولی در نظر بگیرید.

*در مورد انس طلا اعداد متعددی مطرح شده و حتی در برخی از سایت‌های خارجی از اعداد نجومی حرف زده می‌شود به عنوان مثال عدد ۴هزار دلار را تا پایان شاخص دلار آمریکا چیست؟ شاخص دلار آمریکا چیست؟ سال ۲۰۲۰ برای انس طلا مطرح می‌کنند، به نظر شما آینده بازار طلا چه خواهد شد؟
در صورتی که بحران‌ها اقتصادی یا حواشی سیاسی و اقتصادی در سال جاری رخ ندهد، به نظر من می‌توان تا پایان سال میلادی، انس طلا بین را ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ دلار در نظر گرفت، چرا که انس طلا به بحران‌ها و حواشی به سرعت واکنش نشان می‌دهد و معمولا قیمت آن صعودی خواهد شد، اما اگر خبرهای بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا به همین منوال ادامه پیدا کند، نوسانات انس طلا به سمت پایین خواهد بود.

بعید می‌دانم انس طلا قیمت ۴ هزار دلار را با توجه به اقتصاد آرام آمریکا ببیند مگر اینکه یک فاجعه بزرگی در این کشور رخ دهد.

رابطه دلار و بورس|تاثیرات دلار بر شاخص بورس

با توجه به تجارب گذشتگان رابطه‌ای که میان نرخ ارز و بازار سهام وجود دارد، رابطه‌ای همبسته می‌باشد. در سال های اخیر، با افزایش تعداد شرکت‌های پذیرش شده در بازار سهام این رابطه مستحکم‌تر شد. همینطور، شرکت‌هایی که در بازار بورس پذیرش شده اند تاثیر پذیری بیشتری از نرخ دلار دارند. جهشی که اکثر تحلیلگران در انتظار آن بودند جهش نرخ ارز بود. نکته ای که باید به آن توجه داشت میزان رشد سهام نسبت به نرخ ارز است؛ اگرچه، نرخ ارز به عنوان یک محرک مهم در رشد قیمت سهام به شمار می‌رود، اما باید دید که این رشد و رابطه تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و آیا می‌توان برای آن نرخ ثابتی را متصور یا خیر. در این مقاله، به بررسی رابطه دلار و بازار سهام و همینطور، مقایسه نمودار شاخص کل بورس و دلار خواهیم پرداخت.

شاخص بورس در چند سال اخیر

همانطور که می‌دانید در سال‌های اخیر، ارزش ریال به شدت کاهش پیدا کرده است و اکثر افراد جامعه به دنبال راهی برای سرمایه گذاری هستند که بتوانند پول نقد خود را به آن تبدیل کنند. علاوه بر افرادی که بانک را برای سرمایه گذاری انتخاب می‌کنند، افرادی نیز وجود دارند که در بازارهای مسکن، خودرو، دلار، بورس و … سرمایه گذاری می‌کنند. با توجه به رشد قابل توجه بورس در سال گذشته، افراد زیادی با یک سرمایه گذاری قوی توانستند پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشند. اما باید به این نکته توجه کنیم که، برای یک سرمایه گذاری موفق باید دانش و اطلاعات کافی در این باره داشته باشید و در صورت عدم دانش می‌توانید با یک شخص کاربلد برای یک سرمایه گذاری موفق مشورت کنید.

مقایسه رشد دلار و بورس

بازار سرمایه ایران 4 صنعت را به خود اختصاص داده است. این محصولات شامل، فرآورده‌های نفتی، کانی‌های فلزی، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی می‌باشد. از ویژگی‌های این صنعت‌ها، می‌توان به قیمت گذاری آنها بر اساس عرضه و تقاضای جهانی و تولیدات صادرات محور آنها اشاره کرد. از آنجایی که، این صنعت‌ها ماهیت صادراتی دارند، با توجه به افزایش نرخ ارز، مزیت صادراتی بالا رفته و به دنبال ثبات قیمت‌های جهانی، سودآوری شاخص دلار آمریکا چیست؟ این شرکت‌ها نیز بیشتر می‌شود.

با وجود این، برخی شرکت‌ها به دلیل هزینه‌های ارزی بالا و تاثیرپذیری بالا از ارز با افت ارزش بعد از جهش ارزی رو به رو می‌شوند، که گاهی این ارزش می‌تواند تا یک چهارم قبل از جهش‌های ارزی کاهش پیدا کند. قیمت گذاری سهام محصولات داخلی این صنایع نیز بر اساس نرخ دلار و فروش صادراتی آن می‌باشد. هر چند، بخشی از هزینه‌های این شرکت‌ها (شرکت‌های صادرات محور) دلاری است؛ اما، به دلیل حاشیه سود بالا و نسبت هزینه به درآمد پایین در مجموع برآیند مثبت‌تری دارد. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، اگر نرخ دلار 10% افزایش پیدا کند، یک شرکت پتروشیمی بیش از 15% می‌تواند سودآوری داشته باشد. گروه دیگری که از افزایش نرخ دلار منتفع می‌شوند، شرکت‌هایی هستند که تراز ارزی مثبتی دارند. افزایش نرخ ارز برای بنگاه‌های داخلی نیز قابل اهمیت است، به این دلیل که، هزینه تولید را در شرکت‌هایی که فروش داخلی دارند افزایش می‌دهد و این شرکت‌ها نمی‌توانند متناسب با افزایش هزینه‌ها در محصولات تولیدی خود افزایش نرخ بدهند. به طور کلی می‌توان گفت، در صورت افزایش نرخ دلار، تورم شدیدی در جامعه حاکم خواهد شد.

اما، متاسفانه بسیاری از شرکت‌ های بورسی با به وجود آمدن تورم، افزایش قیمت خواهند داشت. به طور مثال؛ صنعت خودرو جزء صنایعی است که ارتباط و همبستگی مستقیمی با دلار ندارد؛ اما در صورتی که، قیمت دلار افزایش پیدا کند قیمت دارایی‌های صنعت خودرو نیز افزایش پیدا می‌کند. همانطور که، افزایش یا کاهش قیمت دلار برای شرکت‌های صادرات محور امری مثبت تلقی می‌شود، برای برخی شرکت‌ها نیز می‌تواند پیامدهای منفی داشته باشد. همینطور، مواد اولیه بعضی از شرکت‌ها از خارج کشور تهیه می‌شود، افزایش نرخ دلار می‌تواند در افزایش قیمت آنها بسیار تاثیر داشته باشد.

تحلیل شاخص کل

در تصویر زیر، تحلیل شاخص کل برای شما آورده است. این تحلیل در تاریخ 1400/10/18 انجام شده است.

تحلیل دلار

کف حمایتی 27000 تومان از ابتدای شهریور ماه تاکنون شکسته نشده و همچنان معتبر می‌باشد.
همچنان، که سقف 28500 تومان هم مقاومت اصلی است. حال، با توجه به نوسانات بالای محدوده 27000 تومان که هر روز کوتاه‌تر و نزدیک‌تر به این محدوده حمایتی می‌شود؛ انتظار برای حمایت، با توجه به کراس منفی مووینگ‌ها نیز کمتر شده است. هدف ریزش هم بر اساس کف‌های حمایتی 26000 و 25500 تومان تعریف می‌شود.
اما برای برخورداری از خرید مطمئن (صرفا سهامداری در بورس) در صورت شکست حمایت 27000 تومان در روزهای آینده انتظار خرید در نقطه حمایتی (25500 تومان) مشخص شده است. در غیر این صورت، انتظار برای ورود مطمئن بعد از افزایشی شدن و ورود به محدوده بالای 28500 تومان (احتمالات نوسانی شدن دلار = ریسک بالا در سهامداری) بالا می‌رود.

• به طور کلی، انتظار ریزشی شدن به زیر 27000 تومان در این هفته وجود ندارد مگر با انتشار اخبار

در تصویر زیر، تحلیل دلار در تاریخ 1400/07/23 را مشاهده می‌نمایید که این تحلیل تا 1400/08/07 نیز اعتبار دارد. (حد ضرر در این تحلیل 25500 تومان و حد سود 28500 تومان تعیین شده است.)

با کاهش دلار چه سهامی بخریم ؟

موضوعی که معامله گران زیادی به آن توجه می‌کنند، صعود دلار است. صعود دلار در مرحله نخست، می‌تواند بر سهام کالایی مانند گروه فلزات، معدنی‌ها، سهام پالایشی، پتروشیمی‌ها و … تاثیر زیادی داشته باشد. به طور کلی، شرکت‌هایی که فروش محصولات آنها با نرخ دلار ارتباط مستقیم دارند از این دسته سهام‌ها می‌باشند. البته، در این مورد باید به قیمت‌های جهانی کالاها نیز توجه داشت که اثر آن را نمی‌توان نادیده گرفت.
در مرحله دوم، باید به محصولات داخلی توجه داشت. با افزایش تورم، قیمت کالاهای داخلی نیز افزایش پیدا می‌کند. در مرحله آخر، شرکت‌هایی که محصولات آنها به بازار داخل ختم می‌شود، است که مورد توجه قرار گرفته است. به طور کلی، موج تورمی معمولا به بهانه‌های مختلف در گروه‌های سهامی خود را نشان می‌دهد.

خلاصه مطالب

نرخ ارز و شاخص قیمت سهام دو مفهوم اساسی در مفاهیم مالی به شمار می‌رود. این دو مفهوم می‌تواند در سطح جهان، کسب و کار جهانی را ایجاد کند. سرمایه گذار اگر بتواند این دو مفهوم را شناسایی کند و به یک درک کلی از آنها برسد، می‌تواند ریسک سرمایه گذاری خود را به حداقل برساند. بورس اوراق بهادار یکی از اصلی‌ترین منابع سرمایه گذاری در ایران است که، سرمایه گذاری در آن می‌تواند رشد توسعه اقتصادی را به دنبال داشته باشد. همینطور، نرخ ارز بر شاخص کل سهام نیز اثر زیادی دارد که مقادیر آن در حال تغییر و نوسان می‌باشد. با در نظر گرفتن تفاوت در زیرساخت‌های سرمایه گذاری و شرایط اقتصادی کشورها، اثر نرخ ارز و نوسانات آن بر شاخص قیمت سهام در کشورهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که، بین نرخ ارز و شاخص سهام توافق عمومی وجود ندارد.

برگ برنده 20 میلیارد دلاری اقتصاد ایران در دوران تحریم چیست؟

ظرفیت‌های اقتصادی ایران متنوع است اما یکی از گلوگاه‌های اصلی در حوزه اقتصاد ایران که امکان درآمد 20 میلیارد دلاری در سال را برای کشور دارد احیای کریدورهای ترانزیتی کشور است که اخیرا دولت جمهوری اسلامی ایران گام‌های بلندی در این راستا برداشته است.

فارس پلاس؛ روایت روز: ۴ تیرماه در جلسه کارگروه ترانزیت کشوربه ریاست «مخبر» معاون اول رئیس جمهور مطرح شد که ظرفیت ترانزیتی کشور قابلیت درآمد ۲۰ میلیارد دلار در سال و ایجاد ۱/۰۰۰/۰۰۰ فرصت شغلی را دارد.

ایران از تابستان ۱۴۰۰ توانست نقش باستانی خود را به عنوان حلقه وصل مناطق جغرافیایی مجاور بازیابی کند. ارسال اولین شاخص دلار آمریکا چیست؟ محموله کانتینری از فنلاند به هند (تیر ۱۴۰۰)، ارسال محموله از امارات به ترکیه (آبان ۱۴۰۰)، ارسال محموله از پاکستان به ترکیه (دی ۱۴۰۰) و آخرین مورد آن ارسال محموله از روسیه به خلیج فارس بود که ۲۱ تیر از مرزهای شمال شرق وارد کشور و عازم بندر عباس برای ارسال به هندوستان شد.

زمان ارسال محموله‌ از فنلاند ۱۸ روز (در مقابل ۶۰ روز سوئز)، امارات ۱۲ روز (در مقابل ۲۰ روز سوئز)، پاکستان ۱۰ روز (در مقابل ۲۱ روز سوئز) بود. در کتاب «صلح کردند تا جنگ بماند» نقلی از «جان مَکیندِر» از بنیانگذاران علم ژئوپلیتیک درباره مزیت کریدورهای زمینی نسبت به مسیرهای دریایی آمد است: «قطار دشمن (آلمان) فاصله ۲ نقطه را در سریع‌ترین زمان ممکن طی می‌کند و نیرو/مهمات را به مقصد می‌رساند. در حالیکه ناوگان بریتانیا به آهستگی مسیری دایره‌ای را بر گرد قاره اروپا طی می‌کرد و بسیار دیرهنگام وارد صحنه می‌شد.»

نکته جمله فوق موضوع «زمان انتقال» در جنگ نظامی است. جنگ در دوران فعلی صلح نظامی، به حوزه اقتصاد آمده و ۲ عامل زمان و هزینه به صورت توامان از اهمیتی مضاعف برخوردار شده است.

چندین دهه بود که کانال سوئز نقش اصلی اتصال غرب و شرق جهان را ایفاء می‌کرد. اکنون سوئز نسبت به کریدورهای زمینی زمان و هزینه بیشتری روی دست کشورها می‌گذارد.

برهمین اساس، کریدورهای عبوری از ایران که روزگاری با راه اندازی سوئز از معادلات حذف شده بودند، مجدداً درحال احیاء است. کریدورهای زمینی پس از مسدود شدن کانال سوئز بر اثر گیر کردن کشتی غول پیکر «Ever Given» به سرخط رسانه‌ها بازگشت و با وقوع جنگ روسیه - اوکراین به اوج خود رسید.

ورودی کانال سوئز از دریای سرخ |«Ever Given» کانال را بست | فروردین ۱۴۰۰

عکس ماهواره‌ای از موقعیت «Ever Given»| منبع: Maxar Technologies

در این گزارش به صورت اجمالی کریدورهای عبوری از خاک ایران بررسی خواهد شد:‌

کریدور شمال - جنوب (INSTC)

مرزهای غربی روسیه با وقوع جنگ اوکراین در روز ۵ اسفند ۱۴۰۰ به طور کامل مسدود شده است. دولت لیتوانی روز یک تیر اعلام کرد که مطابق با تحریم اعلامی، مانع دسترسی روس‌ها به منطقه کالینگراد در مجاورت دریای بالتیک خواهد شد. اکنون کل حریم هوایی قاره اروپا به روی هواپیماهای روسی بسته است.

دویچه وله (DW) آلمان گزارش داد که تردد کشتی‌ها در دریای بالتیک نیز بعد از تحریم‌‌های بلوک غرب تا ۶۵ درصد کمتر شده است. یک‌سوم واردات و صادرات دریایی روسیه از بندر سنت پترزبورگ انجام می‌شد. این احتمال نیز وجود دارد که ناتو تنگه ارتباطی دریای سیاه به مدیترانه (داردانل) را مسدود کند. این بدان معناست که عملاً ناوگان روسیه در دریای سیاه محصور خواهد شد.

کشورهایی که کریدور هوایی و زمینی به روی روسیه بسته‌اند | منبع: BBC

این فرصتی بی‌نظیر برای ایران است تا به دروازه جنوبی کشورهای استقلال یافته از شوروی برای اتصال به آب‌های گرم نیمکره جنوبی تبدیل شود. ایران تنها حلقه اتصال بی‌واسطه به اقیانوس هند و شیخ نشینان خلیج فارس است.

به همین دلیل کریدور شمال - جنوب پس از ۲۰ سال در صدر اولویت‌ها قرار گرفت. توافقنامه ایجاد کریدور میان هند، ایران و روسیه در سال ۲۰۰۱ منعقد شد. ایران برای هند به مثابه دروازه ورود به جمهوری‌های استقلال یافته شوروی و نیز دروازه واردات نفت، گاز طبیعی و فلزات از کشورهای محصور درخشکی آسیای مرکزی است.

کریدور حمل ونقل بین‌المللی شمال - جنوب دارای سه مسیر است:

• بال غربی: بمبئی (هند) - ایران - آستارا (آذربایجان) - روسیه - شمال اروپا
• مسیر میانی: بمبئی (هند) - ایران - دریای خزر - آکتائو (قزاقستان) یا بنادر روسیه
• بال شرقی: بمبئی (هند) - ایران - کشورهای آسیای مرکزی - روسیه

بال «شرقی» و «میانی» کریدور شمال - جنوب رقیبی ندارد. علت آن نیز وضعیت امنیتی افغانستان است.

بال میانی و بال غربی کریدور شمال - جنوب (INSTC)

نخستین محموله روسیه روز ۲۸ خرداد از طریق بال شرقی به طرف هند حرکت کرد و پس شاخص دلار آمریکا چیست؟ از پیمایش ۳۸۰۰ کیلومتر در روز ۲۱ تیر به مرزهای سرخس در شمال شرقی ترین نقطه ایران رسید. این قطار عازم بندر عباس شد تا محموله به صورت دریایی به هند صادر شود.

در ویدئو زیر توضیحات مهم «صالحی» کارشناس امور اقتصادی درباره کریدور شمال - جنوب را ببینید:

یک کمربند - یک جاده (Belt and Road)

حساب توئیتری سفارت ایران در چین روز ۳۰ خرداد نوشت:‌ «نخستین قطار باری بین‌المللی Trans-Caspian از نینگشیا چین عازم ایران شد. این قطار با کاهش زمان و هزینه، کانال لجستیک بین‌المللی جدیدی را در اتصال چین به غرب آسیا ایجاد می‌کند و در توسعه تبادلات تجاری ایران و چین اهمیت بسزایی دارد.»

طبق برآورد PWC (یکی از بزرگترین شرکت‌های حسابرسی جهان)، کشورهای چین، هند، آمریکا ، اندونزی و برزیل به ترتیب ۵ قدرت اقتصادی برتر جهان در سال ۱۴۲۸ خواهند بود. مجموع سهم چین و هند از تولید ناخالص داخلی (GDP) کل دنیا ۳۵% خواهد شد.

در مقابل، مجموع سهم آمریکا به اضافه ۲۷ کشور اتحادیه اروپا به ۲۱% سقوط خواهد کرد. اکنون نیز با در شاخص دلار آمریکا چیست؟ نظر گرفتن شاخص برابری قدرت خرید (PPP) چین از سال ۲۰۱۴ قدرت اول اقتصاد جهان است.

۱۰ قدرت برتر اقتصادی جهان در سال ۲۰۵۰ | منبع: PwC

وقتی تولید ناخالص داخلی بالا می‌رود یعنی کالا و خدمات تولید یک کشور افزایش می‌یابد. بر همین اساس، بخش بزرگی از بازار جهان به تسخیر قدرت‌های شرقی درخواهد آمد. اصلی‌ترین دغدغه قدرت‌های آسیایی نظیر هند، چین و اندونزی کاهش زمان و هزینه حمل و نقل کالا خواهد شد.

بر همین اساس، «یک کمربند - یک جاده» در سال ۲۰۱۳ از سوی رئیس جمهور چین مطرح شد. هدف احیاء کمربند زمینی و جاده دریایی ابریشم از شرق چین به غرب جهان است.

امّا نقطه ضعف چین در تجارت کجاست؟ از جمله دلایل اصلی چین برای احیاء راه ابریشم دور زدن «تنگه مالاکا» است. مالاکا آبراهی باریک میان اندونزی و کشورهای سنگاپور و مالزی است که نقطه‌ای کلیدی در شبکه تجاری و از شلوغ ترین تنگه جهان می‌باشد. سالانه ۱۰۰/۰۰۰ کشتی از تنگه عبور و اقیانوس هند و اقیانوس آرام را به هم متصل می‌کنند. در صورت انسداد تنگه مالاکا بزرگترین ضربه ممکن به اقتصاد چین وارد می‌شود.

هند (بزرگترین رقیب چین) از طریق مجمع الجزایر نیکوبار و آندامان بر دهانه شمالی تنگه تسلط دارد. آمریکا (بزرگترین دشمن چین) نیز در حال انتقال حجم بالایی از نیروی نظامی و تجهیزات به منطقه جنوب شرق آسیاست.

تنگه مالاکا: نقطه اتصال دریای آندامان (اقیانوس هند) و چین جنوبی (اقیانوس آرام)

راهبرد چین برای کاهش وابستگی به تنگه مالاکا تمرکز بر کمربند زمینی است. این کمربند تجاری شرق چین را با عبور از آسیای مرکزی، غرب آسیا و منطقه بالکان به روتردام در هلند متصل می‌کند. نقطه مرکزی این کریدور ایران است و شرق چین را از طریق تهران به کشورهای غرب آسیا و بزرگترین بندر اروپا متصل خواهد شد.

«یک کمربند» - «یک جاده»

امّا این مسیر ۲ رقیب دارد:

۱-کریدور روسیه: قطار باربری از مسیر این کریدور، پس از چین با عبور از کشورهای قزاقستان، روسیه و بلاروس وارد قلمرو اتحادیه اروپا می‌شود و از طریق لهستان، آلمان، بلژیک و فرانسه به انگلیس خواهد رسید. این مسیر معایبی از جمله سرمای هوا و یخبندان دارد.

۲-کریدور موسوم به ترانس کاسپین/میانی ( MC): قطار باربری پس از ترک بندر «لیان یونگانگ» چین عازم «آکتائو» قزاقستان می‌شود. بین بندر «آکتائو» و «باکو» در آذربایجان خط دریایی ایجاد شده است. محموله پس از عبور از گرجستان، یا از طریق دریای سیاه و یا ترکیه به اروپا ارسال می‌شود. از معایب این مسیر، تغییر نوع خطوط انتقال از زمینی به دریایی است.

کریدور عبوری از خاک روسیه

کریدور «ترانس-کاسپین» یا کریدور میانی (MC)

امروز با قطعیت می‌توان گفت که کریدور شمال خزر به دلیل بسته شدن مرزهای اروپا از دور خارج شده است. یک تحلیل وجود دارد که «خروج ناگهانی ارتش آمریکا از افغانستان» و «تحریک شاخص دلار آمریکا چیست؟ روسیه برای حمله به اوکراین» با هدف مین‌گذاری در مسیر چندشاخه جاده ابریشم بود. مرزهای شرقی ایران نقطه ورود کریدورهای هند و چین و ناامنی آن به معنای بسته شدن کریدور است. هدف گذاری مذکور با درایت و صبوری تهران به هدف خود نرسیده است.

کریدور آسیای مرکزی - ایران - ترکیه

این کریدور بخشی از کریدور شرق و غرب است. برهمین اساس، کریدوری از استانبول تا آلماتی قزاقستان از طریق خاک ایران ایجاد شد. عشق آباد (ترکمنستان)، دوشنبه (تاجیکستان)، تاشکند (ازبکستان) و بیشکک (قرقیزستان) نیز به خط ریلی پایانه مرزی «سرخس» ایران - آلماتی قزاقستان متصل شده‌اند.

این کریدور یک رقیب موازی دارد؛ کریدور موسوم به «لاجورد» از همسایه‌های شمالی کشورمان می‌گذرد و رقیبی جدی شاخص دلار آمریکا چیست؟ برای ترانزیت ایران است. در همین راستا، دولت «اردوغان» و «علیف» بدنبال یک بلندپروازی ژئواکونومیک بوده و هستند تا باکو را چهارراه کلیدی کریدور شرق به غرب کنند.

توافقنامه کریدور «لاجورد» سال ۲۰۱۷ در راستای شعار اردوغان مبنی بر اتصال کشورهای جهان ترک از «ارومچی» چین تا «استانبول» منعقد شد. هدف هضم این مسیر در کریدور «ترانس - کاسپین» برای اتصال چین به اروپاست.

از سوی دیگر، آنکارا در آرزوی اتصال سرزمینی ترکیه به خزر است. عمده منازعات ۲ سال گذشته باکو-ایروان بر سر ایجاد دالان موسوم به زنگزور میان منطقه نخجوان و جمهوری آذربایجان را هم در همین پازل می‌توان تحلیل کرد.

اگر این رویا محقق شود و استان جنوبی ارمنستان به اشغال ارتش ترکیه و آذربایجان درآید، ارتش‌های ناتو مستقیماً بدون هیچ مانعی وارد دریای خزر و همسایگی سه شهر شمالی ایران خواهند شد. از طرفی، راه ارتباطی زمینی ایران به اروپا همچون دوران خلافت عثمانی در انحصار آنکارا خواهد ماند و هر وقت اراده کرد، مسیر مسدود خواهد شد.

تهران صریحاً تغییر احتمالی مرزها را خط قرمز خود اعلام کرده است. «شمخانی» دبیر شورایعالی امنیت ملی ۲۴ تیر به همتای آذربایجانی خود گفت: با هر اقدامی که منجر به تغییر ژئوپلتیک منطقه شود، مقابله خواهیم کرد.

طرح ادعایی دالان زنگزور از مجاورت مرز ایران - ارمنستان

در همین اثناء، خرداد ۱۴۰۱ بود کریدور ریلی قزاقستان - ترکمنستان - ایران - ترکیه همزمان با سفر رئیس جمهور قزاقستان به تهران راه اندازی شد. روز ۲۹ خرداد قطار ورودی از مرزهای شمال شرقی از ایستگاه راه آهن تهران عازم ترکیه شد. این رخداد به معنی غلبه کریدور ایران بر کریدور ترکیه است. سفر رئیس جمهور قزاقستان نشان داد که کریدور ایرانی به صرفه تر است.

مدیرعامل شرکت راه آهن ایران ۲۹ خرداد اعلام کرد: «امروز کریدور ریلی قزاقستان - ترکمنستان - ایران - ترکیه با هدف گذاری اولیه جابه جایی سالانه ۵ میلیون تن بار به منظور بهره مندی از مزیت ژئوپلیتیک کشور راه اندازی شد.»

کریدور جنوبی آسیا
سازمان بنادر و دریانوردی در باب این کریدور نوشت: «مسیر با شروع از آسیای جنوب شرقی و گذر از شبه قاره هند از طریق میرجاوه در مرز جنوب شرقی ایران وارد قلمرو کشور شده و نهایتا از طریق مرز های شمال غربی شامل بازرگان ، رازی و خسروی در مرز کشور های ترکیه و عراق از قلمرو ایران خارج شده و به سمت حوزه های اروپا و دریای مدیترانه امتداد می یابد.»

کریدور جنوبی آسیا

کریدور ریلی ITI ( استانبول-تهران-اسلام آباد ) نیز بخشی از همین مسیر است. اولین محموله باری این مسیر روز اول دی ۱۴۰۰ از اسلام‌آباد به استانبول صادر شد. کریدور ITI زمان حمل کالا را از ۲۱ روز (کانال سوئز) به ۱۰ روز کاهش داد.

کریدور خلیج فارس - دریای سیاه

طبق گزارش وزارت راه و شهرسازی، توافقنامه کریدور ترانزیتی مذکور از سوی کشورمان در سال ۱۳۹۵ مطرح شد. آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، بلغارستان و یونان در این کریدور حضور دارند و امکان پیوستن کشورهای دیگر نیز وجود دارد. این کریدور در منطقه قفقاز به صورت موازی از دو کشور آذربایجان و ارمنستان عبور می‌کند. مسیر عبوری از آذربایجان آذر ۱۴۰۰ فعال شد.

این کریدور اتصال کوتاه از خلیج فارس تا دریای سیاه را ایجاد خواهد کرد و می‌تواند کشورهای حاشیه شرق و جنوب آسیا را به اروپا متصل کند. کریدور خلیج فارس - دریای سیاه از بندر عباس تا بندر پوتی گرجستان امتداد می‌یابد و پس از عبور از دریای سیاه می‌تواند در سه شاخه ادامه مسیر دهد:

• بندر «کونستانسا» رومانی- مجارستان - اسلواکی - اتریش - چک - آلمان
• بندر «بورگاس» بلغارستان - مقدونیه - کوزوو - مونته نگرو - بوسنی و هرزگوین- کرواسی -اسلوونی
• بندر «بورگاس» بلغارستان - یونان - مدیترانه

مسیر اوکراین مسدود شده و شاید در آینده‌ای نزدیک بندر اودسا نیز به اشغال ارتش روسیه درآید.

دلار، قیمت نفت و طلا را بالا و پایین می‌کند؟

نفت، طلا و دلار سه بازیگر اصلی اقتصاد جهانی هستند که تحولات سیاسی، اقتصادی و . قیمت آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در این زمینه یک کارشناس اقتصادی به بررسی رابطه تغییرات قیمتی بین طلا، نفت و دلار طی چهار سال پرداخته است.

محمدمهدی مؤمن دوست در گفت‌وگو با ایسنا درباره بررسی رابطه بین تغییرات قیمت طلا، نفت و دلار اظهار کرد: نفت، طلا و دلار آمریکا از بازیگران اصلی در اقتصاد بین‌المللی هستند و زمانی که تحلیل تکنیکال تطبیقی بین طلا و نفت انجام می‌شود، نتیجه آن سه دسته تحلیل است که دسته اول حرکت قیمت نفت و طلا را مخالف یکدیگر می‌داند. به عبارت دیگر، هر زمان که قیمت نفت بالا برود، قیمت طلا پایین می‌رود و بالعکس. تحلیل دیگری در این زمینه می‌گوید که تغییرات قیمتی نفت و طلا شاخص دلار آمریکا چیست؟ همسو است و زمانی که قیمت نفت بالا برود (به خصوص در دوران جنگ)، تورم رخ می‌دهد که در پی آن نیز مردم به سمت سرمایه‌گذاری برای حفظ ارزش پولشان حرکت می‌کنند و در نهایت طلا با افزایش قیمت مواجه می‌شود.

وی افزود: تحلیل دیگری در رابطه بین قیمت طلا و نفت وجود دارد که طبق آن، هیچ رابطه‌ای بین تغییرات قیمت نفت و طلا وجود ندارد و تغییرات قیمت دلار است که بر قیمت طلا و نفت تاثیر می‌گذارد. به این صورت که طلا و نفت با دلار آمریکا خرید و فروش می‌شود و زمانی که ارزش دلار افت می‌کند باید دلار بیشتری برای خرید نفت و طلا پرداخته شود که به طبع قیمت طلا و نفت نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: فارغ از این سه تحلیل موجود در رابطه بین قیمت طلا، نفت و دلار مطالعه‌ آماری بر اطلاعات واقعی قیمت طلا، نفت و دلار در طول ۴ سال گذشته انجام دادم که اطلاعات این متغیر را براساس بورس جهانی در سه بازه زمانی روزانه، هفتگی و ماهانه مورد بررسی قرار دادم. از جمله متغیرهای مورد بررسی قرار گرفته در این تحقق قیمت ابتدای و انتهای روز، بالاترین و پایین‌ترین قیمت دلار، نفت و طلا است و برای مطالعه ماهانه و هفتگی نیز به همین صورت است که بالاترین و پایین‌ترین قیمت این سه کالا در یک ماه و هفته مورد بررسی قرار گرفته است.

مؤمن دوست بیان کرد: نتایج مطالعه و بررسی بنده حاکی از آن است که در محدوده روزانه، هفتگی و ماهانه سرنخی از اثبات سه تحلیلی که بالا درباره رابطه بین قیمت طلا، نفت و دلار ذکر شد، مشاهده نشد و اختلاف معناداری بین رابطه تغییرات قیمت طلا و نفت وجود ندارد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: دومین نتیجه‌گیری مطالعه بنده از این روند این است که درصد تبعیت جهت حرکت دلار از نفت خام با تبعیت از طلا اختلاف معنادار دارد. در محدوده ماهانه زمانی که درصد حرکت طلا و نفت مخالف یکدیگر هستند، در ۳۰ درصد موارد قیمت دلار هم جهت قیمت نفت حرکت می‌کند و در ۲۰ درصد موارد همانند قیمت طلا تغییر می‌کند که نشان‌دهنده تبعیت بیشتر دلار از نفت است. بررسی تغییرات قیمت در هفته حاکی از آن است که در ۳۷ درصد موارد وقتی قیمت طلا و نفت مخالف یکدیگر هستند، تغییرات نرخ دلار همسو با نفت است و در ۱۲ درصد نرخ دلار شبیه نرخ طلا تغییر می‌کند.

وی با تاکید براینکه وابستگی دلار آمریکا به نفت خام بسیار زیاد است، گفت: نکته سوم این است که زمانی که قیمت نفت و طلا همسو با یکدیگر حرکت می‌کنند، شاخص دلار آمریکا به صورت معنادار برخلاف این دو عمل می‌کند. به عنوان مثال، اگر قیمت نفت و طلا با افزایش قیمت مواجه شوند، قیمت دلار برخلاف این دو عمل خواهد کرد. بنابراین، در کل اقتصاد و دلار آمریکا به نفت وابسته است و دلار آمریکا به شدت در حال نفع بردن و سواری گرفتن از اقتصاد جهانی است.

نرخ تورم در آمریکا سال گذشته به ۷.۹ درصد رسید؛ بالاترین رقم از سال ۱۹۸۲

تحت تاثیر افزایش چشمگیر بهای سوخت خودرو و گران شدن مواد غذایی و مسکن در سال ۲۰۲۱، نرخ تورم در آمریکا به ۷.۹ درصد رسید که بالاترین رقم از سال ۱۹۸۲ است و به اعتقاد کارشناسان در سال جاری نیز در حد چشمگیری افزایش خواهد یافت.

این آمارها که توسط اداره کار آمریکا جمع‌آوری شده، از فوریه پارسال تا فوریه امسال را بررسی کرده است و در نتیجه، افزایش شدید بهای انرژی در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین را شامل نمی‌شود. به عنوان نمونه در روزهای اخیر بهای بنزین در آمریکا حداقل ۱۵ درصد افزایش یافته است.

حتی قبل از شروع جنگ در اوکراین، در نتیجه افزایش قیمت‌ها، بالا رفتن میزان مصرف و خرید، افزایش حقوق و از سوی دیگر کمبود عرضه کالا به بازار به‌دلیل اختلال در حمل‌ونقل کشوری و بین‌المللی، نرخ تورم در آمریکا در حدی که طی چهار دهه اخیر بی‌سابقه است افزایش يافته بود. علاوه بر این هزینه مسکن نیز که حدود یک سوم شاخص تورم تلقی می‌شود به سرعت افزایش یافته و نشانه‌ای از توقف آن دیده نمی‌شود.

براساس گزارش اداره کار آمریکا، نرخ تورم ماهانه که در دسامبر گذشته شش درصد بود در ماه فوریه به هشت درصد افزایش یافته است.

نرخ تورم اکنون از افزایش حقوق کارگران و کارمندان در سال گذشته بالاتر است و در نتیجه مردم عادی برای تامین نیازهای اصلی از جمله سوخت خودرو، انرژی، مواد غذایی و اجاره مسکن تحت فشار قرار خواهند گرفت.

اقتصاد جهانی زیر فشار ابهام‌های سال ۲۰۲۲

تورم به مهمترین موضوع سیاست داخلی آمریکا بدل شده و جو بایدن، رئیس‌جمهوری دمکرات آمریکا، را در ماه‌های قبل از انتخابات میان دوره‌ای مجالس قانونگذاری تحت فشار قرار خواهد داد.

بانک مرکزی آمریکا با هدف مهار تورم تصمیم گرفته است که در طول سال جاری میلادی در چند مرحله نرخ بهره بانکی را افزایش دهد. اولین مورد که جهش کوچکی در نرخ بهره خواهد بود هفته آینده اعلام می‌شود. بانک مرکزی آمریکا با چالش پیچیده‌ای روبرو است. اگر در طول امسال با افزایش شدید نرخ بهره استقراض بانکی را محدود کند اقتصاد آمریکا ممکن است دچار رکود شود.

بهای نفت و گاز که در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین ناگهان افزایش یافته بود روز چهارشنبه پس از تصمیم جو بایدن برای قطع واردات انرژی از روسیه بار دیگر رو به افزایش گذاشت. ولی پس از آن‌که امارات متحده عربی اعلام کرد که از تمامی اعضای اوپک درخواست می‌کند حجم صادرات خود را افزایش دهند بهای نفت با کاهشی ۱۲ درصدی به حدود ۱۰۸ دلار رسید.

با این همه، در مقایسه با بهای ۹۰ دلاری نفت قبل از شروع حمله روسیه به اوکراین فاصله زیادی دارد و بازار جهانی انرژی به حدی متلاطم است که نمی‌توان مطمئن بود این کاهش در بهای نفت پایدار باشد.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که اگر اتحادیه اروپا نیز واردات نفت از روسیه را متوقف کند بهای این محصول به ۱۶۰ دلار در بشکه افزایش خواهد یافت.

کارشناسان اقتصادی و بانک مرکزی آمریکا قبل از شروع جنگ در اوکراین پیش‌بینی می‌کردند که نرخ تورم به مرور در طول سال جاری کاهش خواهد یافت ولی شروع جنگ و احتمال طولانی شدن تخاصم در مناسبات غرب و روسیه تمامی این محاسبات را برهم زده است.

اکنون برخی از کارشناسان معتقدند که اگر بهای سوخت خودرو حتی در حد فعلی باقی بماند نرخ تورم در آمریکا در ماه‌های مارس و آوریل به حدود ۹ درصد خواهد رسید.

روسیه و اوکراین از صادرکنندگان عمده غلات، دانه ذرت، روغن گیاهی و فلزاتی نظیر آلومینیوم و نیکل هستند. بهای این محصولات نیز که کالاهای استراتژیک تلقی می‌شوند با شروع جنگ افزایش یافته است.

یکی از دلایل اصلی افزایش تورم از سال گذشته کمبود برخی کالاها مثل اتومبیل و مصالح ساختمانی بود که نمی‌توانست به تقاضای شدید بازار پس از پایان قرنطینه پاسخ دهد.

علاوه بر این اجاره مسکن نیز که با شرایط بحران کرونا ارتباط مستقیمی ندارد به سرعت رو به افزایش گذاشته است و طبق آمارهای جدید تعداد آپارتمان‌های خالی به پایین‌ترین رقم از سال ۱۹۸۴ رسیده است.

از بین تمامی عواملی که در تشدید تورم نقش دارند افزایش بهای سوخت اتومبیل و انرژی بزرگترین چالش برای بانک مرکزی آمریکا خواهد بود چون علاوه بر تورم روی کاهش فعالیت‌های اقتصادی نیز تاثیر می‌گذارد.

بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس/ش.ر/ک.ر

رادیو فردا

رادیو فردا یکی از بخش‌های رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی است که در تلاش است اخبار و گزارش‌های دقيق و عينی و بی‌طرفانه را با هدف گردش آزاد اطلاعات در چارچوب اصول روزنامه‌نگاری حرفه‌ای به مخاطبان فارسی‌زبان ارائه کند.